Қытайлар шөлдерді жаппай игеріп жатыр

Қытайлар жер тапшылығынан шөлдерді жаппай игеріп жатыр. Түрлі тәсілдерді ойлап тауып бос жатқан территорияларды бау-бақша мен егіс алқаптарына айналдыруда. Осы арқылы экологиялық апаттың алдын алып қана қоймай, қырауар табыс әкелетін табиғи энергияның көзін тапқан. 

Қытайлар құм көшкінін күннен қуат алатын панельдермен тоқтатты. Ол үшін гектар-гектар шөлдің үстіне күн электр станцияларын салып тастаған. Ал ішіне жоңышқа мен сұлы егіп жыл сайын мал азығын жинап алады.

Ян Цзянь, Күн электр станциясының басшысы:

- Біз панельдерді 1,5 метр биіктікте, ал тіреуіштерінің арасын 12 метр етіп орнаттық. Олардың арасында биологиялық жұмыстар жүргізу ыңғайлы. Құрылыс әлі жалғасып жатыр. Толық аяқталған соң оннан астам ауылшаруашылығы дақылдарын егеміз. Ең төзімді әрі егуге тиімді өсімдікті анықтап көлемін ұлғайтамыз.

Панельдер жел мен күннен қорғайтын қалқанның рөлін атқарады. Күннің тікелей түсіп өсімдіктердің қурап кетуінен сақтайды. Қосымша тамшылатып суару технологиясы қолданылады. Жайқалып өскен шөп сусыған құмды жібермей ұстап тұрады.

Люй Чжан, ғылыми қызметкер:

- Бұл аймақтар бұған дейін өлі жер саналып келген. Алайда дұрыс пайдалансақ, энергия өндіретін алаң бола алады. Мұнда 133 гектар жоңышқа егілген. Әр орылымнан  кейін қалған шөп шіріп, органикалық материалға айналады. Жоңышқаның тамыры тереңге кетеді. Бұл құмды тоқтатып шөлейттенуге жол бермейді. 

Бұл бір жағынан экологиялық апаттың алдын алу мақсатында жасалған шара болса, ең негізгі мәселе жер тапшылығы. Көрші елдің аумағы 30 пайыз шөл және шөлейтті жерден тұрады. Бұл миллиондаған шаршы шақырым территория. Қытайлар оны игерудің бұдан да тиімді жолын табу мақсатында ғылымға күш салып жатыр.

Авторлары: Руслан Бақытбекұлы, Мадияр Ерсайын