Qazaq24.com
Qazaq24.com
close
up
RU
Menu

Мелисса дауылы: Ямайка, Куба, Гаити және Доминиканаға қандай зардаптар әкелді

Швеция мен Норвегия Украинаға жоғары жылдамдықты катерлерді берді

Кәсібін кеңейткен кәсіпкер

Трамп Украинадағы қақтығысты реттеу бойынша Си Цзиньпинмен бірлесіп жұмыс істейтінін айтты

Қазақстанда мейрамхана бизнесі қалай дамып жатыр

Электрондық жер кадастрлық карталарды құру: өзгерістер енгізілді

Алматыда тау бөктеріндегі аудандардың құрылысына тыйым салынды

Ақтаулық блогер туған өлкесі Атырауын не үшін жақсы көретінін айтты

Қазақстан Финляндиямен ынтымақтастықты энергетика саласы бойынша қай бағытта өрбітпек

Үйге баса көктеп кіріп, бетіне сірке суын шашқан. Атырау облысында әйелге шабуыл жасалды

Қазақстанда ЮНИСЕФ пен бірлесіп Сәтті бастау бағдарламасы іске асырылады

Азаматтарға арналған үкімет маманы мемлекетті шамамен 4 млрд теңгеге алдап соғып, шетелге тайып тұрған

Бәрі бақылауда, уайымдамаңыздар... : Жұлдыз Әбдікәрімова Қайрат Нұртастың концертіне қатысатынын айтты

Балық аулауға тыйым салынған кезеңдегі су көлігінің қозғалысы: ережелер бекітілді

Зайнутдинов ұлттық құраманың қараша айындағы ойындарына қатыспайды

Тоқаев: Жоғары білімнің барша азаматқа бірдей қолжетімді болуы өте маңызды міндет

​Атыраудың болашағы: уақытша мекен бе, әлде заманауи мегаполис пе?

Қазақстанға Қытайдан келген жұмысшылардың үлесі қанша

Мұрат Ергешбаев Орынбордан газ импорттауға қатысты: 30 жыл не істедік

Қазақ тілін дамыту бағыты айқындалды

Сақа туралы сага

Сақа туралы сага

Qazaq24.com, Egemen.KZ дереккөзінен алынған мәліметтерге сүйене отырып ақпарат жариялайды..

Староста. Бұл сөз мектептен құлаққа сіңген. Аударылмаған. Аударылмас та. Жарты ғасыр бұрын оқыған мектепте қай оқушының староста болғаны есте жоқ, ал елу қиырдан құйылған елу студенттің ішінен екі топқа екі староста шыққанда, бірі – Мейрамбек Төлепберген еді. Онда Төлепбергенов.

Түскен оқуымыз – Қазақ мем­­ле­кеттік универси­те­ті­нің журналистика факультеті. Журфактың деканы – Қожакеев. Ол тұста «партия десең – Ленин еске түсетіні» сияқты бұлар да біріне-бірі кіндігінен байланған егіз ұғым еді.

Темірбек Қожакеев жайында бірнеше кітап шықты. «Мықшеге» деген кітапты өзіміз құрастырып, Қожакеевтің және бір алғыр шә­кірті Мұхтар Құл-Мұхаммед басып берген. Сол кітаптардың өзегі журфак деканының жыл сайын орыстілді, қазақтілдісі бар екі бө­лім, төрт топқа бөлінетін жүз баланы қалай адам етемін, қайткенде жур­налист қыламын деп жүз түрлі тәсілге барғаны жайында. Қатал­дық пен әділдік те, тездік пен сөз тү­ріндегі кездік те деканның бойы­нан табылатын. Жазықты студент­тердің жатақханадан шығып, стипендиядан қағылуы – жазаның оңай түріне жатады. Осындай тағдыр қыл ұшына ілінген кезде шырылдайтын біреу бар – топтың старостасы.

Бұл старостаның міндетін жиырма бес қыз-жігіт оқу бітіріп, Теме­кеңнің темір шеңгелінен шық­қан­ша Мейрамбек адал атқарды. Тіпті жанын сала жүгірді десе де болады.

Айтпақшы, староста сол кезден қолына портфель ұстады. Кейін облыс әкімінің орынбасарының портфелін ұстағанда таңырқамаға­ны­мыз сондықтан. Бірақ, ол сту­дент­тер старостасынан облыстың екі-үш бас­шысының біріне, бір­неше ондаған Мәжіліс депутат­тары­ның біріне дейінгі жолды оңай­лықпен жүріп өтпегені хақ. Сол университеттегі жылдары Мей­рамбектің бойынан бірнеше қасиетті көргенбіз.

Біріншісі – білімділік. Иә, бі­лім жарыстыра алатын аз ғана үздік­тің бірі болды. Жұмабек Кен­жалин, Шархан Қазығұл, Әмір Оралбай, кейін қосылған Кәрі­бай Мұсырман… Президент әкімшілігінде, Үкімет кеңсесінде, «Қаз­МұнайГаз» сынды мығым мекемеде қызмет істеу, ақпарат саласында республикалық деңгейдегі ак­ционерлік қоғамды басқару, Парламент депутаты болу – біз­дің курстастардың қиналмай ал­ған биігі. Биікке жеткеннің бірі – Мейрамбек те білімділігімен, бі­лімге құмарлығымен тәнті етті.

Оның бойындағы келесі қасиет – жауапкершілік. Отан алдындағы, отбасы алдындағы, жеке өз басы алдындағы жауапкершілікке адал болу – абырой баспалдағы екен. Мей­рамбек үлкен атақтарға жетті. 2013 жылы Президент Жарлы­ғы­мен «Қазақстанның еңбек сіңір­ген қайраткері» атағы берілді. Басқа да мемлекеттік марапаты бо­луы керек. Бірақ кеудесіне тағып, сың­ғырлатып жүргенін көр­меп­піз. Президенттің БАҚ сала­сындағы сыйлығынан бас­тап, талай құрметке бөленді. Бәрібір атаққа емес, иықтағы жауапкершілікке жұмыс істейтіні сонау диплом алып Алматы облыстық «Жетісу» газетіне қызметке барған күнінен белгілі еді. Иә, қызметке тұрардың о жақ-бұ жағында сұлу Светаны қолынан жетектей кеткен, содан бері отбасы алдындағы жауап­кершілікті де бір сәт ұмытпаған.

Қызметке тұрардан бұрын диплом алдық. Диплом алар, бір-бірімізбен қоштасар күндерде біз елу курстастың әрбіріне аттарын атап, бір-бір шумақ өлең шығардық. Қадыр Мырза Әлидің атақты «Студенттер» өлеңіндегі «Бірінші жыл ауылы естен кетпей, Бесінші жыл қимайды астананы» дегені айна-қатесіз біздің де басымызға келген. «Бірін-бірі қолынан ұзатып салған» қыздар, «бірін-бірі қолынан үйлендірген» жігіттер шынында қалай қиыссын?!

Сол қимастық әсерімен бәріне бір-бір шумақ арналғанда Мейрамбекке былай жазыппыз:

Болған жоқ ренжуің, кектесуің,

Болған жоқ мақтануың, көп бөсуің.

Мейрамбек староста ылғи өстіп,

Аман өт ортасынан от пен судың.

«От» – азуын айға білеген декан Темірбек Қожакеев те, «су» – староста жауап беретін топтағы қаперлеріне түк кірмей жайылып жатқан жиырма бес жүгірмек. Осы арада Мейрамбектің және бір қасиеті жатты – тіл табысу. Әрқайсысы әр қиырға ауа жайылатын жиырма бес болашақ «классик» пен диірмені дүрілдеп тұрған деканның аралығына дәнекер болғаны сондықтан.

Ол кіммен де болсын тіл табыса алатын. Өйткені түсінік пен таным әлемі кең. Ел мен жер жайында сұрасаң да, тарих пен тілге тереңдесең де, ғарыш пен техника тақырыбына салсаң да, ішкі саясат пен сыртқы саясатты талқылатсаң да суырылып шығады. Кешегі өзіндей өндір студент пен Кеңес Аухадиев сынды абыз ақсақалды екі жағына алып, тонның ішкі бауындай болып ортасында отыру – оған түк те қиын емес.

Және бір қасиеті, шамасы қоғамға пайдалы, бірақ өзіне пайдасы азы – ақиқатты айтатыны. Студент кезімізде 45 минуттан қосарланған бір жарым сағаттық, алайда сылдыр су сияқты дәрісі жалықтыратын доцентке «аға, мына лекцияңыз түк қызық емес» дегенді айта алса, Мейрамбек айтатын. Басын кесіп алса да шындықтан жалтармайтын. Сабақ­ты дұрыс өткізе алмаған ұс­таз­ға ол мінін бетке айту – студент үшін оңай ма? Жоқ. Бәлкім, де­канымыз Мейрамбекті староста қойғанда осы тайсалмайтын, жалтармайтын мінезін бағаласа керек.

«Қоғамға пайдалы, бірақ өзіне пай­дасы аз» деуіміз тегін емес. Бері­де үлкен мекеменің елеулі буынын басқарып тұрғанда жоғарыдағы министрдің қисынсыз талабын орындаудан бас тартады. Жай бас тартпайды, «мынауыңызды орындайтын болсақ, онда тура керісінше жүзеге асады» деп хабарлайды. Нәтижесі… біздің турашыл досымыздың бұл қызметті өткізіп беруімен аяқталған.

Жылдар жылжыған сайын ол мі­незден қайтпады, қайтқан не, өткір­лей түсті. Осы мінезі оны депу­тат етті. Алдымен Жамбыл облыс­тық мәслихатына. Одан Пар­ламент Мәжілісіне! Мей­рам­бек Төлепбергенге дейін респуб­ли­каның парламентіне біздің курс­тан Кәрібай Мұсырман депутат болған. Екі бірдей Мәжіліс депутаты шыққан курс Қазақстанда табыла қояр ма?

Студент кезінде бәріміз оны Мейрамбек деп айтқанда, жалғыз қыз оған «Сақа» деп сөйлейтін. Ол қыз – Оңлагүл Арзықұлова старос­тамызбен бір ауылда өсіп, бірге оқы­са керек. Мектепте, сосын фа­куль­тетте бірге оқу – ерекше құ­бы­лыс. Екеуі туған топырақтың қасие­тінен болса керек деп санаймыз.

Оңлагүлден білсек, оны бала кезінде бүкіл ауыл Сақа деген екен. Кейін бір кітабына алғысөз жазғанда рухани ағасы Шерхан Мұртаза да оны «Сақа» атаған.

Сақа. Ол да, біз де – асық ат­қан ауыл баласымыз. Сақа басқа асықтан анағұрлым ірі, сондықтан салмақты, қолға ұстағанға қолайлы келеді. Бояп қойса, тіпті көрікті. Иіріп, тастап жібергенде алшы түссе, өзіңді айқұлақтандырып жібереді. Көзің түскен асықты шер­тіп атып қалғанда қалай мерейіңді үстем етеді.

Сақа – кезінде біз аударылмас деп жүрген староста сөзінің баламасы. Оның қызметін құйып қойғандай дәл бейнелейді. Сөй­тіп, декан Қожакеев жиырма бес студент­тің ішінде сақа тағайында­ған Мей­рамбекке өмір кейін де осы міндетті ұдайы жүктеп отырды.

Мейрамбек Төлепбергеннің сақалығы қызмет сатысының түрлі басқыштарында байқалып тұрды. Айталық, «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясында департамент директоры болған жылда­ры. Қарамағындағы бірнеше қыз­меткерімен бірге біздің досымыз анау-мынау электровоз тарта алмас жүкті діттеген жерге жет­кізіп жүрді. Онда Қорғастағы Алтын­көл стансасын және басқа комму­ни­кациялық нысандарды салу енді басталған. Мейрамбек топты жур­налисті ертіп болашақта мұн­да қандай сәулетті қала, экономикалық аймақ, логис­ти­калық орталық болатынын тү­сін­діретін. Тілші қауымын ол жерде теміржол тұрмақ, кеден, экономика, сыртқы сауда, құрылыс және басқа салалардың жілікті мамандары күтіп тұратын, кез келген сұрақтарға жауап берілетін.

Мейрамбек топты журналисті жинап алып, «Ақтөбе Қостанаймен, Арқалық Жезқазғанмен, Жезқазған Қызылордамен, Шалқар Бейнеу­мен байланысады әлі» деп сайрап тұратын. Тура географиядан сабақ беріп жатқандай. Онда Шар мен Өскеменді қосқан жол бітіп, Ақсу мен Курчатов арасындағы жол енді-енді салынып жатқан шығар. Мейрамбек ертек айтып тұрғандай көрінетін.

Біледі екен, білген соң айтады екен. Енді бір кездегі курстас­тар картасымен айтсақ, Мылтық­бай­дың (Торғай даласы) ауылынан Әмірдің (Сыр бойы), одан Мұраттың (Маңғыстау түбегі) ауылына бір пойызбен жетуге болады. Соның бәрін әттең, Сақамыздың осы үш курстасы да көрмей кеткені өкінішті.

Жоғарыдағы сөзімізде оның облыс әкімінің орынбасары болғанын тілге тиек етсек керек. Мұндай қызметке журналистер сирек жетеді. Біздің көз алдымызда облыс басқарған журналист Мұхтар Құл-Мұхаммед пен Берік Уәли ғана. Облыс әкімінің орынбасары қызметіне қалам ұстаған қауымнан жеткендер де саусақпен санарлық. Соның бірі – Мейрамбек.

Мұнда да сақалығын көрсетті. Денсаулық, білім, мәдениет, спорт салаларын дамытуға үлес қосты. Тараздың мерейін асырған спорт сарайлары салынды. Қаншама әлеуметтік және өнер орындары жаңадан іске қосылды, ескілері жөнделді. Рас, қаржыны бюджеттен депутаттар бөлгізетін шығар, бірақ Мейрамбектің талап қойғыштығы байқалмай қалмады.

Кейбіріне облыс әкімінің орынбасары ретінде тікелей жауапты болып, кейбіріне оның алдында немесе кейінірек ел-жұртқа жаны ашитын, жөн білетін ағалардың қатарында жүріп Тараздағы талай іргелі мәдени-рухани шара­лардың жоғары деңгейде өтуіне атсалысты. Иісі қазаққа ортақ Кененнің, Баукеңнің мерейтойлары тұсында, онда көзі тірі Шерхан Мұртазаны, Асанәлі Әшімовті, Күләш Ахметова мен Қайырбек Асановты елге шақырып құрметтеуде бірқатар шаруаға Сақамыз бас-көз болғанын білеміз.

Қазақ хандығының 550 жылды­ғын тойлауға Тараз қаласы таңдал­ғанда, бұл – аймақтағы атқамі­нерлерге де, менмін деген аза­мат­тарға да үлкен сын еді. Сақаның сол сыннан сүрінбей өтуге кеңес беріп қоймай, білек түре кіріскеніне куәміз. Елдік тойын теледидар ар­­қылы қазақ даласы тұрмақ, түр­кі әле­міне көрсету мақсатымен бар­ға­ны­мызда Мейрамбегімізді аймақ­­тағы қолынан нақты іс келген бас­шылар тобынан көріп, марқайғанбыз.

Сақа болмаса, депутат сайланар ма?

Мейрамбек Мылтықбайұлы одан кейін Қазақстан телерадио корпорациясының Жамбыл облыстық филиалын басқарды. Төңірегінде: жас журналист, режиссер, оператор, дизайнер, тағы басқалары. Оларға журналистикада не істеуді өзі үйретеді. Студент кезімізде «ойыншы-жаттықтырушы» деген ұғым болды. Әсіресе командалық ойындарда: футбол, баскетбол, регбиде кездесіп жататын. Біздің досымыз – соның дәл өзі.

Күніне ондаған бағдарлама шығатын «Қазақстан – Тараз» телеарнасындағы «Сыр-перне­нің» автор-айташысы. Эфирді жүргізгеннің қалай екенін «Хабар­дан» – «Abai-ға» дейін бастан өткізген тұлғаның телеарнаны бас­қарғандағы жетістігі ерекше болды. «Жамбыл облыстық филиалының директоры Мейрамбек Төлеп­берген 180-ге жуық хабарды өз авторлығымен эфирге шығарды». Бұл 2016 жылдың басындағы есеп болса, кейінгі уақытта футболда Криштиану Роналдудың соққан доптары сияқты бұл санның өсе түскені күмәнсіз.

Өмірдің ғажаптығына таңғал­масқа болмайды. Студенттік жылдарды бір аудиторияда өткіз­ген староста досымызбен осылай­ша алпыстың асқарына ілік­кенде тағы да бір мекемеде қызмет еттік. Ол сақа қасиетін тағы бай­қатқан. Саны сексеннен асатын қызметкері бар ұжымға бұра тарт­пайтын басшы болды. Баяғы 25 баланың жауапкершілігіне қара­ғанда, мұнда талап үлкен. Мемлекеттік ақпараттық саясат. Күнделікті және суыт жаңалықтар. Қоғамды жаңғыртудағы жоғары жақ қойған міндеттер. Аймақтың экономикалық-әлеуметтік дамуы. Тіпті «Тараз» командасының қа­лай доп тепкеніне дейін бәріне эфирден орын берілуі керек.

Доп тепкен демекші, бұл досы­мыздың тағы бір қабілеті – спорт комментаторлығы. Мейрамбек – кезіндегі Қынабай Аралбаев марқұм, кейінгі «Жетісу» арнасын­дағы басшылардың бірі Мейрам Жанділдин сияқты 80-жылдар басындағы көгілдір толқында тікелей репортаж жүргізіп шы­нық­қанның бірі. Содан шығар, ара-тұра қазіргі «Қазақстан» мен «Каз­спорт» телеарналарындағы комментаторлардың орашалақ тілі мен қарадүрсін ойларын сынап, көш-құлаш шолу жолдайтыны бар еді. Еріккеннен емес, жаны ашығаннан...

Облыстық филиал директо­ры қызметін абыроймен атқа­рып, одан Жамбыл облыстық кәсіп­одақтар ұйымын басқарды. Бұл да – студенттердің старостасы­ болғандағы сияқты нағыз от пен су­дың ортасы. Елді ереуілге көтер­мей-ақ, қалың қауымның қабыр­ғасына батқан мәселені билікке шешкізудің жолдарын тапты. Түрлі саланың кәсіподақтарын ал­тыбақан алауыз қылмай, бір мүд­деге тоғыстырды. Мұнда фермері де, фосфор өндірушісі де бар.

Кешікпей Қазақстан Ресублика­сының Парламенті Мәжілісіне сайлау науқаны басталғанда «Нұр Отан» партиясының Жам­был облысындағы санаулы канди­датының бірі болды. Сол баяғы тура сөйлеп, тікесін айтудан, тынбас тірлік, бекем бірліктен айныған жоқ. Облыстағы бүкіл кәсіпорын, шаруашылықтарды аралады. Өткір сауал­дардан жалтарған жоқ. Бар­ды бар, жоқты жоқ деді. Әрі сол жоқ­ты парламентке бара қалса, іздерін, мүмкіндік жеткенше тауып берерін айтты. Халық сенді. Осылайша М.Төлепберген Мә­жіліс депутаты деген мәртебеге жетіп, мандатты қолына алды. Біз­дің курстың сақасы бүкіл халықтың сақасына айналды.

Саңлақ. Бұл сөзді староста-сақа­мызға үшінші сипаттама ре­тінде таңдап едік. Саңлақ журналист екені даусыз болды. Оны оқу бітіре салып орналасқан Алматы облыстық «Жетісу» газетінде дәлелдеген. Бұл – өте ерекше газет. Облыстық басылым болса да редакциясы ол жылдары республика астанасы Алматыда орналасып, Компартия ОК баспаханасында басылып шығатын. Редакцияның өзі «Социалистік Қазақстан», «Ле­ниншіл жас» газеттерімен, «Қазақстан коммунисі», «Ара» және басқа мүйізі қарағайдай басылымдармен бір ғимаратта еді.

Жұмабек Кенжалин «Со­циа­лис­тік Қазақстанда», Қали Сәр­сенбаев, Дүрәлі Дүйсе­баев үшеуі­міз «Лениншіл жаста», Коммунар Тәбеев, Болатбек Орманов «Қа­зақ­стан пионерінде» дегендей, бірнеше курстас ертеңгілік-кеш­кілік сол старостамызбен бір есіктен кіріп-шығатынбыз.

Алматыда басылатындықтан «Жетісу» газеті аптасына бес күн ертемен сиясы кеппеген қалпы ал­дымызда жатады. Басқа дос­тар: Кәрібай Мұсырман, Әмір Орал­баев, Уәлихан Тоқпатаев, Өтеген Наукиев, Мылтықбай Исмағұлов, Иса Тасқұлов, Мұрат Әбуов және бас­қалары не жазғанын оқу үшін Ал­матыдағы бас почтамп жа­нындағы аллеяға баратынбыз. Ал­леяның екі шетінде әйнек­телген тақтайшалар тұратын. Оған облыстық газеттердің Алма­тыға келген жаңа нөмірлерін (аны­ғында үш-төрт күн бұрынғы) айқара беттерін іліп тастайтын. Содан курстастардың фамилиясын іздейтін едік. Енді мына интернет, электронды-сандық заманда ертек айтып отырған сияқтысың.

«Жетісудан» журналист әріп­тесі­міздің талай мақаласын қызыға, құныға оқып едік. Кейбірі әлі есте.

Одан өткен ғасырдың 90-жыл­дарының басында егемендікке иек арттық. Жаңғырту желімен «Халық кеңесі» газеті шығатын болды. Жаңа республикалық күнделікті басылымға сайдың тасындай іріктелген журналистер жиналды. Жұмабек Кенжалин, Жанболат Аупбаев, Марат Тоқашбаев, Самат Ибраимов, Нұрдәулет Ақышев, Бақытжан Тобаяқовтармен қатар Мейрамбек осында шақырылып, белсене қызмет атқарды. Ана тіліне мемлекеттік мәртебе әперу, республиканың тәуелсіздігі мен тұтастығына көз алартқандарға тойтарыс беру, Қазақстанның ға­рыш державасы болуын негіздеу, ұлт­аралық алауыздықты қоз­дыр­мақ болғандарды сабасына тү­сіру – ол жылдардың басты әрі өзекті тақырыптары еді. Мыл­тығы, анығында қаламы қолы­нан түспеген Мейрамбек Мылтық­бай­ұлы осы жауапты шептерде елдікті қорғаған тілшілік күзетте тұрды.

Сосын елдің ең басты газеті «Егемен Қазақстанға» қызметке келді. Бұл – республикада жаңа Конс­титуция арқылы экономи­калық, құқықтық, әлеуметтік реформалар басталған тұс. Біздің сақамыз енді саңлаққа айналып, ең қажетті тақырыптарды толғады.

Жалпы, «Жетісу», «Халық ке­ңесі», «Егемен Қазақстан» газет­терінде қызмет еткен жылдары жазғандары бірнеше кітаптың өзе­гіне айналды. «Сағасында Талас­тың бір ауыл бар», «Ақиқат алдын­да», «Саңырақ батыр», «Қаһар­ман Бақтыораз», «Қос жүрек – бір тағдыр», «Заман сөзі» туын­ды­ларын баспадан шыға сала оқы­ғанбыз. Қарап отырсақ, бәрі әлі өзекті.

«Латын әліпбиі – келешектің кілті» атты филология ғылым­дары­ның докторы, профессор Әлім­хан Жүнісбековпен сұхбаты осы­дан он жыл бұрын «Атамұра» бас­пасынан шыққан «Заман сөзі» кітабына басылған. Оқыңыз: «Әліп­би ауыстырудың үш деңгейі бар: біріншісі – әліпби, екіншісі – таңба, үшіншісі – емле-ереже деңгейі». Міне, қазіргі күннің бағдарламасы.

Мейрамбек Төлепберген жас кезінде шығарған «Сағасында Талас­тың бір ауыл бар» кітабынан бастап туған жер жайындағы тол­ғаныс­тан арылған емес. Жазбалары арқылы ауылының әрбір адамы, әрбір сайы мен тасы бізге таныс болып кеткен.

Электронды ақпарат саласын­дағы еңбегі тағы бір төбе. «Қазақ­стан – Тараз» арнасындағы хабарлары, «Хабар» мен «Жетісу» және «Қазақстанда» көптеген бағдарламасы эфирден өтті. Жетісу өңірінің елге елеулілері, халыққа қалаулылары оның «Аманат» хабарына қатысып, іргелі ой, жарқын естелік айтты.

Шерхан Мұртаза туралы де­ректі фильмінің атының өзі неге тұрады – «Шындықтың жебесі». Төле би туралы фильмін қалай үкілеген – «Қазақтың кемеңгері». Мұндай журналистік ізденістер ізсіз кетуі мүмкін емес, ол үшін Мей­рамбек Төлепберген респуб­ликалық байқауларда талай жүлде алған. Бір сөзбен, журналистика саңлағы атанған.

Шерхан Мұртаза мен Камал Смайылов ағалардың 90-жылдар басында бір-біріне хат жазу арқылы қоғамның күрделі мәселелерін кезекпен талқылаған ерекше жанры болған. Осы дәстүрді жалғастырған да – Мейрамбек. Бізден бірер жыл бұрын оқып, үлкен қызметтерге жеткен, қордаланған ойларды қозғайтын Жолтай Әлмешұлын серік етті. Енді заман өзгерген. Технология жетілген. Бұл жолғы хаттар әлеуметтік желіге жарияланып жатты. Оны да оқып тұрдық.

Күндердің күнінде Мейрамбек қолқа салды. Екеуара хаттарды кі­тап етіп шығармақ екен, соған ал­ғысөз жазумызды сұрады. Өтіні­шін жерге тастамай жаздық. Қол­жазбасы дайын кітапты шығарып беретін баспаны екеуі бірге емес, тек Мейрамбек іздеді. Жолтай асықпаса да, Мейрамбек досымыз асыққан екен. Себебі 2024 жылдың ең соңғы күні айқын болды ғой.

Сага. Сага – әдеби жанр. Ол ту­ра­лы Қазақ мемлекеттік уни­версите­тіндегі «Әлем әдебиеті» пәнінің алғашқы бөлігінде оқыт­қан. 1976 жылы журналистика­ факультетіне оқуға түскен 50 ұл мен қыздың құлағына «сага» сөзі жетіп, сана­ларына қазақтың Ба­­тырлар жыры сынды әдеби мұ­расын көне ирланд жұрты «сага» деп атайтыны сіңірілген. Одан арғы курста – «Әлем әдебиетінің» кезекті бөлігінде бәріміз Джон Голсуорсидің «Форсайттар тура­лы сагасын» оқыдық. 50 курстас­тың бірі Мейрамбек Төлепберген ­де осылайша жаһандағы жазғыш­тар қолданатын жанрдың біріне ­құ­лағын қанықтырғаны даусыз.

Бірақ кейін өзі туралы сага, бір емес бірнеше ондаған сагалар жазыларын білді ме? Білмеді ғой. Біз де білмедік.

2024 жылдың желтоқсан айы­ның ортасында екеуіміз Ақтөбе қаласында бірге жүрдік. Облыс­тық «Ақтөбе» газетінің 100 жылды­ғы­на орай Мейрамбек екеуміз­дің күні кешегі әріптесіміз, сон­дағы медиахолдингтің бас дирек­торы Раукен Отыншин шақырған. ­Бұл газетті бірнеше жыл бойы курс­тасымыз Әмір Оралбай басқар­ған. Шақыруды шамасы, соның құрметі шығар деп санадық...

Ақтөбеде осы заманғы ақпа­рат құралдарының бағыт-бағдары тура­лы ғылыми-практикалық конференцияда тереңнен толғады. Облыс әкімі қабылдағанда ойлы сөйледі. Өңір газетінің салтанатты жиынында қатар отырдық. Бірге фотоға түстік.

Кештетіп Алматыға ұшуы­мыз керек еді. Раукен өзі шығарып салды. Әуежайдың құрметті қонақ­тарға арналған бөлмесіне дастарқан жайыпты. Біздің Алматыда боран екен. Ұшақты қон­дырмайтын болды. Ұшуы әр ­екі сағат сайын шегеріле берді.

Талай әңгіме айтылды. Айта­тын – Мейрамбек екеуміз. Ұшақта ұйықтамай тағы екі сағат сөйлес­тік. Ақыры Алматы мен Талғардың арасындағы біздің үйдің алдында қоштасқанбыз.

Мәңгілікке қоштасып тұрғаны­мызды қайдан білейік. Жарты айдан соң төбемізден жай түскендей болды.

Ақтық сапарға аттандырған соң асында естелік айттық. Таразда қырқын берген қалың жұртының алдында тағы естелік толғадық.

Содан соң өзі тарау-тарау етіп тақырыптарын ғана жазып, жобалаған қойын дәптерін алып, сол бойынша мақалаларын жиыстырдық. Кітаптың атын өзі қойыпты. «Сағынышты жылдар мен жолдар». Баспадан шығуына атсалыстық.

Содан соң жан-жақтан сага жинастырдық. Мейрамбек Төлепберген туралы сага...

Қайнар ОЛЖАЙ 

Соңғы жаңалықтар мен жаңартуларды жіберіп алмау үшін Qazaq24.com сайтынан бақылауды жалғастырыңыз, біз жағдайды қадағалап, ең өзекті ақпаратты ұсынамыз.
seeКөрілімдер:97
embedДереккөз:https://egemen.kz
archiveБұл хабарлама дереккөзден мұрағатталған 31 Қазан 2025 08:24
0 Пікірлер
Кіру, пікір қалдыру үшін...
Жарияланымға бірінші жауап беріңіз...
topЕң көп оқылғандар
Қазір ең көп талқыланатын оқиғалар

Мелисса дауылы: Ямайка, Куба, Гаити және Доминиканаға қандай зардаптар әкелді

31 Қазан 2025 02:20see142

Швеция мен Норвегия Украинаға жоғары жылдамдықты катерлерді берді

30 Қазан 2025 17:30see141

Кәсібін кеңейткен кәсіпкер

30 Қазан 2025 08:29see135

Трамп Украинадағы қақтығысты реттеу бойынша Си Цзиньпинмен бірлесіп жұмыс істейтінін айтты

30 Қазан 2025 12:20see114

Қазақстанда мейрамхана бизнесі қалай дамып жатыр

30 Қазан 2025 00:15see113

Электрондық жер кадастрлық карталарды құру: өзгерістер енгізілді

31 Қазан 2025 12:33see113

Алматыда тау бөктеріндегі аудандардың құрылысына тыйым салынды

30 Қазан 2025 11:35see113

Ақтаулық блогер туған өлкесі Атырауын не үшін жақсы көретінін айтты

31 Қазан 2025 12:29see113

Қазақстан Финляндиямен ынтымақтастықты энергетика саласы бойынша қай бағытта өрбітпек

30 Қазан 2025 09:34see112

Үйге баса көктеп кіріп, бетіне сірке суын шашқан. Атырау облысында әйелге шабуыл жасалды

31 Қазан 2025 12:27see112

Қазақстанда ЮНИСЕФ пен бірлесіп Сәтті бастау бағдарламасы іске асырылады

30 Қазан 2025 17:30see112

Азаматтарға арналған үкімет маманы мемлекетті шамамен 4 млрд теңгеге алдап соғып, шетелге тайып тұрған

31 Қазан 2025 11:15see112

Бәрі бақылауда, уайымдамаңыздар... : Жұлдыз Әбдікәрімова Қайрат Нұртастың концертіне қатысатынын айтты

31 Қазан 2025 01:50see111

Балық аулауға тыйым салынған кезеңдегі су көлігінің қозғалысы: ережелер бекітілді

30 Қазан 2025 09:28see111

Зайнутдинов ұлттық құраманың қараша айындағы ойындарына қатыспайды

31 Қазан 2025 09:15see110

Тоқаев: Жоғары білімнің барша азаматқа бірдей қолжетімді болуы өте маңызды міндет

31 Қазан 2025 13:17see110

​Атыраудың болашағы: уақытша мекен бе, әлде заманауи мегаполис пе?

31 Қазан 2025 15:17see109

Қазақстанға Қытайдан келген жұмысшылардың үлесі қанша

31 Қазан 2025 15:23see109

Мұрат Ергешбаев Орынбордан газ импорттауға қатысты: 30 жыл не істедік

31 Қазан 2025 16:10see108

Қазақ тілін дамыту бағыты айқындалды

29 Қазан 2025 21:39see106
newsСоңғы жаңалықтар
Күннің ең жаңа және өзекті оқиғалары