Әскердегі медицинаның ахуалы: әрбір сарбаз алғашқы көмек көрсете алады

Нақты айтсақ, бұқаралық ақпарат құралдары өкілдеріне Талдықорған, Сарыөзек, Қонаев, Алматы қаласы және Отар ауылындағы Гвардейск гарнизондарындағы әскери-медициналық мекемелері, казармаларды, асхана мен оқу кабинеттері көрсетілді.

3 жылда 150-ден астам модульдік ғимарат бой көтерген

 Баспасөз туры Жер жәннаты Жетісу облысындағы Талдықорған қаласының авиациялық базасынан басталды. Соның барысында журналистермен кездескен Қорғаныс министрінің орынбасары, генерал-лейтенант Қаныш Әбубәкіров Қарулы Күштерді медициналық қамтамасыз ету жүйесінің жетістігі мен жүктелген міндеттемелерді сөз етті.

– Әскери медицина – ұлттық қауіпсіздіктің тірегі және әр жауынгердің денсаулығының кепілі. Оларды емдеу, диагностика жасау, оңалуы – біздің мойнымызда. Осыны толыққанды қамту барысында бүгінде Қазақстан Қарулы Күштерінің медициналық қызметі біртұтас, көпдеңгейлі жүйе ретінде қалыптасты. Қазір ел аумағында әртүрлі деңгейде медициналық пункттер, лазарет, госпиталь, клиникалық аурухана кіреді. Үлкен буында 16 әскери госпиталь мен лазарет бар. Сондай-ақ тәулік бойы көмек көрсететін 130-дан астам тактикалық медицина бөлімшесі жұмыс істейді. Онда 2 300-ден астам маман қызмет етеді, – деді генерал-лейтенант Қаныш Әбубәкіров.

Оның айтуынша, әскердегі сарбаздардың көбеюіне байланысты жаңадан модульдік ғимараттардың құрылысы да ілгерілей түскен. Биылдың өзінде Қарулы Күштерге 30-дан астам модульдік ғимарат тапсырылса, соңғы 3 жылда 150-ден астам бой көтерген.

– Бұрын екі әскери бөлім бір госпитальға тәуелді болса, қазір әр әскери бөлімге өз қалашығы  салынып, инфрақұрылымы дамып жатыр. Оның үстіне, еліміздегі Қарулы Күштерде 8 мыңнан астам ғимарат бар. Соның 80 пайыздан астамы Кеңес кезінде, сонау 60-70-жылдары тұрғызылған ескі ғимарат. Олардың орнын алмастыру үшін құрылысы ұзаққа созылмайтын, шығыны көп емес модульдік нысанды салуға көштік. Жарамдығы – 20 жыл, үш жерге ауыстырып көшіру жағынан да өте қолайлы. Құрылыс аяқталған соң әскери құрылымның бас басқармасы, яғни әскери құрылысшылар қабылдап, тексеріп алады. Болашақта ұзақ уақытқа арналған капиталды құрылысқа көшеміз, – дейді Қорғаныс министрінің тыл және әскери инфрақұрылым жөніндегі орынбасары, генерал-лейтенант Қаныш Әбубәкіров.

Талдықорғандағы авиациялық базаның модульдік ғимарат құрылысы желтоқсан айында тапсырылады. Оның ішіне казарма, асхана, емханасы кіреді. 

– 100 жатын орынға арналған казарманың 70 пайызы сарбазға толған. Шілде айының ортасында басталған құрылыстың бүгінде жұмысы біткен. Енді су, ток, жылу желілерін төсеу қалды. Десе де, 1 желтоқсан деп белгіленген уақытынан бұрын авиациялық базаның штабы көшіп келуі мүмкін, – деді №21751 әскери бөлімнің командирі Әбдімажи Жанахметов.

Талдықорғандағы әскери госпитальдің ғимараты 1968 жылы салынған. 2016 жылы толыққанды жөндеуден өтіп, өткен жылы күрделі жөндеу жүргізілген.

– Біз Жетісу облысындағы әскери қызметшілерге, олардың отбасы мен әскери зейнеткерлерге толыққанды медициналық қызмет көрсетеміз. 75 жатын орынға арналған госпитальда 30-ға жуық мерзімді әскери қызметші стационарлық ем қабылдап жатыр. Әскери медицинада екінші деңгейлі емдеу орталығы болғанына қарамастан, былтыр емделушінің 938-і стационарлық ем алса, 4 137-сі амбулаториялық ем алды. Әскерилер жарақат алса да, ауыр сырқатпен түссе де өзіміз емдеп, қажетті отаны жасаймыз. Штат бойынша терапевт, хирург, офтальмолог, лор, невропатолог, жалпы тәжірибе дәрігері секілді мамандар жеткілікті, – деді госпиталь бастығы Самат Бердіғалиев.

  Әскери госпитальдар аудандық ауруханаға тәуелді емес

 Қатардағы емханаларға сай мұнда да қабылдау, емхана, терапия,  хирургия, сәулелік диагностика, реанимация бөлімдері жұмыс істейді. Емхана жылжымалы компьютерлік томографпен, небулайзерлер-ингаляторлармен, холтер мониторингі жүйесімен, импульсті және төмен жиілікті электротерапияға арналған соңғы үлгідегі медициналық құрылғылармен толық қамтамасыз етілген.

– Былтыр ғана жапондық үлгідегі гематологиялық құрылғыны алдық. Соның арқасында лаборанттардың жұмысы әлдеқайда жеңілдеді. Бұрынғыдай қанды бірнеше түтікке алып, гематологиялық зерттеуге беріп, артынан биохимиялық сараптама жасап, ұзақ уақыт отырмаймыз. Қазіргі құрылғы бәрін бір мезетте анықтап, бір сағатта 60 түрлі сараптама жасап, 24 көрсеткіш шығарады, – дейді  госпиталь бастығының медициналық бөлімі жөніндегі орынбасары – бөлім бастығы, подполковник Динара Медетбекова.

10 жылдан бері қызметте жүрген дәрігер-эндоскопист сарбаздардың арасында гастриттің көп кездесетінін айтты.

«Жауынгерлерде асқазанның шырышты қабығының қабынуы, яғни гастрит жиі кездеседі. Өңеш, асқазан, ішек жолдарын тексеріп, анықтаған соң ары қарайғы емін дәрігер емдейді», – дейді  запастағы подполковник  Марат Ысқақов.

Әскер сапындағы ең үлкен гарнизонның бірі – Сарыөзек. Оның өзі қала орталығындағы ауруханадан қалыс қалмайды. 50 шақты жатын орны бар шағын госпиталь әскерилерді ғана емес, азаматтық тұрғындарға да көмектесуге қауқарлы. Бұлар да Алматыдағы Әскери клиникалық госпиталь секілді міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) арқылы қарайды. Мұнда хирургия мен терапия бөлімшесінен бастап, ота жасау және жансақтау бөлімшелеріне дейін бар.

 – Кейінгі 2-3 жылда Қорғаныс министрлігінің қолбасшылығы әскери емханаларға зейін бөліп отыр. Мәселен, соңғы жылы бөлінген 2,8 миллиард теңгеге біраз медициналық құрал-жабдыққа қол жеткіздік: компьютерлік томография, эндоскопия, рентген, УЗИ, лабораториялық құрылғылар, көзге ота жасайтын микрохирургиялық микроскоп. Ал жаңа құрылғылар жаңа емдеу әдістеріне жол ашты. Екіншіден, аудан не қала орталығындағы ауруханаға тәуелді емеспіз. Сарбазға қажетті ем-домнан бастап, отаға дейін өзіміз жасай береміз. Қызығы, бұл лазарет өзінің кішентайлығына қарамастан, ота жасаудан қатарының алдында тұр, – дейді Қарулы Күштердің Бас әскери медицинасының басқарма бастығы, медицина қызметінің полковнигі Ержан Ержұманұлы.

Оның айтуынша, әскердегі медицина саласы жай ғана жаңарып қойған жоқ. Заман талабына сай цифрландыруға көшіп кеткен.

«Әскери медицинада сарбаздардың денсаулығын сақтау үшін барлық мүмкіндік жасалған. Білікті мамандарымыз пациентке квалификациялық көмек көрсететініне сенімдіміз. Оған қоса, медицинамыз цифрландыруға көшкендіктен де ем барысын біз де бақылаймыз. Жай ғана флюраға түскен суреттің өзін ортақ базадан көре аламыз. Сол секілді емделушіні қалай емдеп жатқанын Астанадан бақылауға мүмкіндік туды», – деді медицина қызметінің полковнигі Ержан Смайылов.

Сарыөзектегі әскери лазареттің бастығы Азиз Жанбаров емдеу мекемесінің үшінші дәрежелі госпиталь ретінде есептелетінін айтты.

– Артықшылығы науқастарға бірінші диагностика жүргізіп, артынша стационарлық немесе амбулаториялық ем көрсетеді. Бір жылдың ішінде амбулаторлық емді 2-3 мың адам өтсе, стационарлық емді мыңнан аса науқас қабылдады. Сарбаздардың әскерге келгенде, әсіресе күз бен көктем айларында көбінің иммунитетінің әлсіздігіне байланысты респираторлық ем қабылдайды. Аппендици́т секілді хирургиялық жедел оталар да жасалады, – дейді медицина қызметінің майоры Азиз Жанбаров.

 Ливандағы жарылыста науқастарға көмек қолын созған әскери дәрігерлер

  Сонымен, ат басын Қонаев қаласындағы №32363 әскери бөлімнің медициналық ротасына тіредік.  Ол жерде тұмауға байланысты вакцинация алып жатқан сарбаздардың үстінен түстік. Қажетті медициналық құрылғының барлығымен жабдықталған мекеме ота жасайтын көпқырлы үстелдермен толыққан.  

– Біздегі артықшылық – анализ екі түрлі әдіспен шығарылады. Зертханамыз қажетті анализді анализатор және қолданбалы әдіспен, яғни аяқасты жарық сөнсе қолмен де істей береміз. Оның нәтижесі құрылғыдан кем түспейді, 99 пайызға дәлме-дәл шығады. Сонымен бірге жансақтау бөліміндегі әрбір жатын орынның қасында өкпені жасанды желдету (ИВЛ) құрылғысы қойылған. «Жаман айтпай, жақсы жоқ» демекші, алдын алу мақсатында бәріне дайын болуымыз тиіс, – деді гвардия аға лейтенанты, дәрігер-травматолог, ортопед  Жәнібек Серікбаев.

1 десанттық-шабуылдаушы батальонның кіші сержанты Жаннұр Төлеутаев әскерге келгенінде дәрігер ауыз қуысын толық тексеріп, тістің бүтіндігін қарағанын еске алды. Тіске қаңғұрт түссе сарбаздың медициналық картасына «емдеуді қажет етеді» деп жазып, тіс дәрігеріне жолдайды.

 – Өзім Екібастұздың тумасымын. Әскерде жүргеніме 7 ай болды, осы жылдың сәуір айында келдім. Дене қызуы көтеріліп, сырқаттансақ та толыққанды қарайды. Әскер маған көп нәрсені үйретті. 800 метр биіктіктен секіргенде бойыңды ерекше сезім билейді. Сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес, – дейді Жаннұр Төлеутаев.

Еліміздегі ірі әскери госпитальдың бірі – Алматыдағы қалалық клиникалық госпиталь. 250 адамға арналған аурухана диагностикадан бастап, медициналық көмектің бәрін жасайды. Функционалды диагностикамен қатар, жүрек пен қан қысымын да анықтап, емдеуіне мүмкіндігі де  көп. Тіпті, созылмалы бүйрек жетіспеушілігін емдеуге арнайы гемодиализ кабинеті жасақталған. Гинекология мен урология бөлімдері де он шақты жатын орынмен қамтылып, арнайы ота жасауы да реттелген.

Жансақтау бөлімінің бастығы, подполковник Ердос Алдамжаровтың айтуынша, терапия мен хирургия бөлімдерінің емделушілері немесе газбен уланса, гипербарикалық вакцигенация өтуіне болады.

– Нақты  айтсақ, емделушінің тыныс алуы қиындаса барокамераға жатқызылып, таза оттегімен демалады. Осы құрылғымен күніге 50-100 адам ем қабылдайды. Жалпы, біздің мамандар саяси ахуалдың қиындығына қарамастан, оқиғасы өршіп тұрған жерде көмегін аяған емес. Естеріңізде болса, 2021 жылдың тамыз айында Ливан елінің Бейрут қаласында  порт жарылып, соған көмекке жедел түрде дәрігерлер мен медбикелерден құрам жасақталып жіберілген. Соның арасында біздің анестезиологтар болды, – дейді Әскери клиникалық госпитальдың жансақтау бөлімінің бастығы. 

Әскери дәрігерлер жапондықтармен тәжірибе алмасып жатыр

 Жоғарыда атап өткендей, әскери саладағы медицина жүйесі үш деңгейге бөлінеді. Ең төменгі сатысы – Сарыөзектегі кішкентай ғана лазарет. Екінші деңгейге аудандық госпитальдар кіреді. Атап айтсақ, Талдықорған қаласындағы  әскери госпиталь. Ал еліміздің бас қалалары Алматы мен Астанадағы әскери клиникалық госпитальдары бірінші деңгейдегі бас мекеме саналады.

Қарулы Күштердің Бас әскери медицинасының басқарма бастығы, медицина қызметінің полковнигі Ержан Ержұманұлының сөзінше, осы клиникалық госпитальдар – еліміздегі медициналық оқу орындарының негізгі базасына айналған. Өйткені ондағы 6-7 кафедрада осы әскери  дәрігерлер   сонда сабақ береді.

– «Сарбаздардың жағдайы жасалмаған, оларға дұрыс қарамайды» деген теріс әңгіменің ел ішінде кеңінен тарағаны белгілі. Осыны жоққа шығару мақсатында шалғайдағы медициналық ротадан бастап, ірі госпитальдың ахуалын көрсетіп, олардың заманауи құрал-жабдықтармен жабдықталғанына көз жеткізгіміз келді. Сондықтан әскери медицина саласы дамып жатыр. Әскерилердің денсаулығын сақтап, оларға сапалы көмек көрсету – біздің міндет. Осы ойымыздан біз бір сәтте таймадық. Оған дәлел Алматыдағы клиникалық госпитальдың Симуляциялық орталығы гибридтік отаны қолға алып, жаңа әдісті енгізіп жатырмыз. Мұндай тәжірибені Орта Азия елдері арасында алғаш бастаған бізбіз, – дейді Қарулы Күштердің Бас әскери медицинасының басқарма бастығы, медицина қызметінің полковнигі Ержан Ержұманұлы.

Алматыдағы Бас әскери госпитальдың Симуляциялық орталығында Жапониядан келген әскери дәрігерлермен бірге маникенге ота жасау барысын көрудің сәті түсті. Жапон әскери дәрігерлерінің  елімізге келудегі мақсаты – жергілікті хирургтердің біліктілігін арттыру. Үш жылдық Қазақстан-Жапония бірлескен жобасы былтыр басталған.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің  Бас медициналық басқармасының басшысы, бас хирург, медицина қызметінің полковнигі Абдуали  Палтушовтың айтуынша, екі ел арасындағы келісім әскердегі медицина саласын дамыта түспек.

– Осы мақсатта 2025 жылдың қаңтар айында хирургтеріміз Токиодағы жапон елінің қарулы күштерінің орталық госпитальда болып қайтты. Сол кезде жапондық әріптестер далалық жағдайда алған жарақатты емдеудің гибриттік-симуляция жасау тәсілін үйретуді ұсынды. Яғни, әскери дәрігерлер далалық жағдайда ота жасап қана қоймай, асқазан тұсы жараланған сарбаздың қанын тоқтатып, ішкі ағзасына зиян келтірместен сақтап қалу әрі оның аман-есен эвакуациялануына қамтамасыз етуді үйретті. Енді, міне, жапондық делегация бұл тәсілді біздің мамандар қаншалықты үйренгенін, әрі әскери медицинаға ендіре алғанын бақылауға келді. Бұйыртса, осының негізінде әскери хирургтердің біліктілігін арттырмақпыз. Нәтижесінде, алдағы уақытта отандық мамандар гибриттік-симуляция жасау тәсілі асқазанға ғана емес, кеуде мен бас сүйектеріне қолдануды үйренеді, – деді бас хирург, медицина қызметінің полковнигі Абдуали  Палтушов.

Бұл жұмысты бақылауға келген жапондық делегацияның жетекшісі Нишикаво Макуто еліміздегі мамандардың деңгейін жоғары бағалады.

– Әскери медицина қызметкерлерінің біліктілігін арттыруға арналған Қазақстан мен Жапонияның жобасы аясында гибриттік-симуляция жасау тәсілін үйретіп, бақылап жүрміз. Мұндағы басты мақсат – далалық жерде жылдам көмек көрсетіп, қан тоқтатып, сарбаздың ағзасына зиын келтірмеу. Қазақстан мамандарының шеберлігіне тәнті болдық, – дейді Нишикаво Макуто.

Қарулы Күштердің Бас әскери медицинасының басқарма бастығы Ержан Ержұманұлы еліміздің 200-ден астам офицер мен курсанты Ресей, Қытай, Түркия елдерінде оқып жатқанын айтады.

«Тактикалық медицина – өзіне және қасындағы жауынгерге көмектесу. Жыл сайын мыңнан астам әскери қызметші парамедик деген сертификат алады. Сонымен қатар  орта буындағы дәрігерлердің біліктілігін арттыруда курстар өтеді. Тіпті, әр сарбаздың медицинадан хабары болып, өзіне-өзі көмектесе алатындай жағдай жасалған. Мәселен, бүгінде тікелей министрдің нұсқауымен әскерге келген жас сарбаздар оқуының 10 сағаты медицинадан басталады. Оған қоса, оқу-жаттығу басталғанда әскери медициналық дайындықтан тағы 36 сағат қосылды. Соның арқасында ертеңгі күні әрбір сарбаз алғашқы көмек көрсете алады», – дейді ол.

 Әр госпиталь қажетті дәрі-дәрмекті өздері алады

 Әскердегі медицина орталықтарын қажетті жабдықтармен жабдықтау елдің оңтүстігінде шалғай жатқан «Гвардейск» гарнизонында жалғасын тапты. Мекеме әскерилер, қатардағы сарбаздардан өзге, жақын маңдағы Отар ауылының тұрғындарына да қызмет көрсетеді. 75 орынға арналған госпитальда қазір 30 адам ем қабылдап жатыр.

– Соңғы жылдары біраз жаңадан құрылғылар толықтырылды. Мысалы,  италиялық рентген-диагностикалық кешені арқылы кеуденің, ағзаның рентгенограммасы және перефериялық сүйектер зерттейді. Бұрын сараптаманы жасау үшін детекторға салып, одан оны кассета қабылдағышқа көшірілетін. Қазір олай емес, түгелдей автоматты түрде зерттелген сурет компьютерде көрінеді, – деді Сәулелі-диагностика бөлімшесінің бастығы Шынболат Қуантаев.

Оның айтуынша, әскери медицина қызметін жетілдіру үшін биыл 600-ден астам заманауи жабдық алынған. Биыл аймақтағы әскери бөлімшелердің медициналық ахуалы  басты назарға алынған. Соның аясында әрбір әскери бөлімдегі лазаретте оттегі стансасы орнатылған. Біріншіден, қаржылық жағынан үнемделсе, екіншіден,  бұрнағы жылдардағыдай оттегіні баллонмен сатып алудан арылды. Әскери медицинада тағы бір өзгеріс: әр госпиталь өзіне қажетті дәрі-дәрмекті өздері тапсырыс бере алатын жағдайға жетті.

№63302 әскери бөлімде орналасқан әскери госпитальдың дәріхана басшысы қажетті дәрі маусымға байланысты тапсырылатынын жеткізді.

– Дәріханадағы барлық дәрі-дәрмек әскери жеке құрам мен сарбаздарға арналған. Бізге қажетті дәрілердің тізімін жасамас бұрын түскен науқастардың сырқатын есепке алып, сол маусымда қандай дәрінің көбірек қолданысқа кеткені анықталады. Сондықтан әр маусымға байланысты тапсырыс беретін дәрінің атауы да, мөлшері де өзгереді. Аймақтың, яғни климатының өзгеруі де әсер етеді. Әр әскери бөлімшенің айналысатын саласына тән сырқаты болады. Мысалы, бізге жылдың басында ақша бөлінеді. Содан біз тізім бойынша дәріні «СК-Фармация» және мемлекеттік порталдан сатып алынады. Негізінен стационарлық дәрілер тапсырылады. Биыл  инфекциялық және антибиотиктер көбірек алдық. Ал былтырғы жылы жас сарбаздардың басым бөлігінде қан аздығы болып, соны тапсырдық, – дейді дәріхана бастығы, майор Перизат Үсенова.

 Арыстағы жарылысқа алғашқы көмек көрсеткен – жылжымалы далалық инфекциялық госпиталь

 Соңғы жаңарулар әскери бөлімдердегі емханаларды ғана емес, олардың әрқайсысы жылжымалы далалық инфекциялық госпитальмен жабдықталған. Қажет болған жағдайда кез келген жерге тез орнығатын госпиталь әскери қызметшілер мен халыққа жедел әрі сапалы деңгейде медициналық көмек көрсетуге мүмкіндік береді.

– Бұл госпиталь жедел, тіпті жоспардағы отаны да орындауға мүмкіндік береді. Апатты жерге жылдам барып қана қоймай, отаға қажетті құрылғылармен толық қамтылған. Компьютерлік томографияға дейін бар. Инфекция немесе карантин кезінде осы құрылғы арқылы тәулігіне 100 адамға дейін өткізіледі. Өзінің зертханасы мен рентгенге де түсіреді. Осындай госпиталь  саны – 46.

Ал бұдан да оңтайландырылған жедел операциялық кешен бар. Бір жағы жансақтау бөлімі, екінші жағы – ота бөлімі. Көліктің екі қанатын әп-сәтте ортаға жинап, апатты жерге тез жетуге өте қолайлы. Бар-жоғы 30 минутта жинақталады. Сарыөзек ауылындағы осындай кешен Арыстағы жарылысқа бірінші жеткен көмек еді, – дейді Ернұр Балыбек.

Сонымен қатар журналистерге Алматыдағы клиникалық госпитальда жаңадан алынған жылжымалы залалсыздандыру себезгі кешені көрсетілді. Кешенді 2021 жылы желтоқсан айында Көкшетау қаласындағы «КамАЗ инженеринг» компаниясы құрастырған екен. Ал негізгі ішіндегі құрылғылары Ресей мен Италия елінен алынған.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері санитариялық-эпидемиологиялық орталығының бас маманы Аманбай Садиевтің айтуынша, мұндай кешеннің үш данасы алынған. Бірі – Алматыдағы санэпидемия орталығында, Астана мен Ақтау қалаларының филиалына берілген.

– Кешеннің негізгі міндеті – далалық жағдайда жұқпалы аурулардың ошағын жою, дезинфекциялық жұмысты жүргізу. Камералық өңдеу, жеке құрам мен адамды гигиеналық жуындыру. Екі бөліктен тұратын кешен КамАЗ және тіркемеден тұрады. Мысалы, матрас, киім-кешектер 40-50 минуттай дезинфекциялық камерада 98-100 градустық ыстықта буланады. Мұндай өңдеу туберкулез таяқшалары немесе өзге де тері ауруларының алдын алады.

Далалық жағдайда әр адамның дезинфекциялануына 30 минут беріледі. Оның 10 минуты шешініп-киінуіне берілсе, 15 минут ыстық суда жуынып, санитарлық өндеуден өтеді. Тіпті, төсек тартып жатқан науқастарды жуындыра алады, – деді эпидемиология бөлімінің зарарсыздандыру жұмысының бастығы, подполковник  Аманбай Садиев.

 Сапар барысында мерзімді әскери қызметтегі сарбаздар өміріне көз жүгіртіп, құрлық әскерінің жеке құрамына тұрмыстық қызмет көрсететін монша, кір жуу комбинатының жұмысымен таныстық.

Комбинат әскери қызметшілердің киім-кешегінен бастап, жатын орын төсеніштерін жуып, кептіріп, үтіктеп беретін циклдан тұрады. Бір ауысымда (8 сағат) 1 500 келіге дейін кір жууға болады. Сонда бір жылда 223 248 келіге дейін кір жуылады екен. Соған арнайы кір  кебуіне арналған тор, кір жууды қамтамасыз етуге 78-ге жуық  құрал-жабдық алынған. Белгіленген норма – бір келі кірге 95 грамм кір жуу ұнтағы.

– Біздің міндет – әр жауынгерімізді таза киіммен қамтамасыз ету. Әр әскери бөлім  кестеге байланысты кірін тапсырады. Мысалы, жарты сағатта 68 келі кірді сығылып, арнайы үтіктеу лотогінде 1 сағатта 50 келі кір үтіктеледі. Артынан операторлар тазаланған кірді қабылдап, сөгіліп не болмаса жыртылса, оны өңдеуге береді. Бүкіл процесс, яғни кір келіп түскеннен бастап, жуылып кептіріліп, үтіктеліп, рет-ретімен қойылғанға дейінгі кезең 35-36 сағат уақытты алады. Себебі, бізде тек сарбаздардың киімі емес, госпитальдың төсеніштері де жуылады, – дейді №30212 әскери бөлімі командирінің тыл жөніндегі орынбасары.

Бұған дейін ҚР Қорғаныс министрлігінің Ақпарат және коммуникациялар департаменті бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері ұйымдастырған арнайы Аягөз гарнизонына баспасөз-туры жазып, әскердегі сарбаздардың тұрмыс тіршілігімен танысып қайтқанбыз.