Испанияда климатқа бейімделген баспана тұрғызылады

Испания билігі жаңа жылдан бастап ұлттық деңгейдегі климаттық баспаналар желісін құруды қолға алмақ.

Жоба 2026 жылдың жазына дейін жүзеге асуға тиіс. Халықаралық қауымдастық Мадридтің бұл бастамасын Еуропа бойынша климатқа бейімделудің ең маңызды қадамы деп бағалаған. Бірақ реформаны уақытша амал, климаттық қатерлерді түбегейлі шешпейді деп, сынға алған саяси күштер де бар. 

2025 жылдың жаз айлары Испания тарихындағы ең қатты ыстық маусым ретінде есте қалды. Орташа ауа температурасы бұрынғы рекордты қайта жаңартып, әдеттегі нормадан +4,6 °C жоғары болды. Аптап ыстықтан 3832 адам қайтыс болды, бұл өткен жылмен салыстырғанда екі есеге дейін артық. Биыл орман өрттерімен күрес те күрделі өтті. Ресми мәлімет бойынша Испанияда  жарты миллион гектарға жуық аумақ өртеніп кеткен. Бұл кейінгі 30 жылдағы ең жоғары көрсеткіш. Осындай қиындықтарды есепке алған Испания билігі климаттық саясаттың жаңа кезеңін жариялап, келесі жылдың жаз маусымына дейін ұлттық деңгейдегі климаттық баспаналар желісін құрамыз деп жариялады.

Педро Санчес, Испанияның премьер-министрі:

- Бұл ең алдымен қарттарды, балаларды  және денсаулығы әлсіз азаматтарды қорғауға арналған. Үкімет аптап ыстыққа жиі ұшырайтын өңірлердің тиісті инфрақұрылымына қаржы құяды. Бұл саяси есеп емес, тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған нақты шешім. Енді парламенттің қолдауын күтеміз.

Климаттық баспана дегеніміз — табиғи апат немесе құбылмалы  ауа райы кезінде тұрғындарды уақытша қабылдайтын арнайы бейімделген қоғамдық кеңістік. Кітапхана, мәдениет үйлері, спорт кешендері, әкімшілік ғимараттар, мектептер мен әлеуметтік орталықтар климаттық баспана бола алады. Олар арнайы талаптарға сай қайта жабдықталып,  әлеуметтік қызметкерлердің бақылауына беріледі.  Бұған дейін де климаттық баспана жобасы Мадрид және Барселона қалаларында жүзеге асқан, енді келесі  жылдан бастап Испанияның барлық қауіпті аймақтарында қолданылады.

Хесус Комино, дәрігер:

- Маңыздысы — бұл баспаналар тек төтенше жағдайда ғана емес, аптап ыстық күндері тегін әрі қолжетімді. Яғни  үйінде салқындатқышы жоқ немесе ыстыққа шыдамсыз тұрғындар осында келіп жан сақтай алады. Мұндай инфрақұрылым болашақта Еуропаның оңтүстігінде жаппай ашылуы  мүмкін.

Морисоль Боргуэньо, Барселона қаласының тұрғыны:

- Испанияда тастан соғылған үйлер өте көп. Салқындатқыш көмектеспейді, оның үстіне күндіз-түні қосып қоя алмайсың, электр қуаты қымбат. Сондықтан мұндай жобаны ұлттың деңгейде жасау  өте орынды.

Франция, Италия, Германия және Канадада мұндай орындар бұрыннан бар. Сарапшылар климаттық баспаналарды жаһандық жылыну жағдайында адам өмірін қорғаудың жаңа әлеуметтік стандарты деп санайды. Алайда кейбір саяси партиялар Испания билігінің бұл бастамасын сынап жатыр. Олардың пікірінше, климаттық баспаналар аптап ыстықтан уақытша ғана қорғайды, ал қалалардағы қапырыққа бетон ғимараттардың көптігі, жасыл желектің аздығы және энергия тұтынудың артуы себеп. Оның үстіне жобаны қаржыландыру көлемі мен оны өңірлерге бөлу тәртібі әлі нақтыланбаған. 

Аида Қыдырбай, Дмитрий Рогач