Кембриджде қазақ ғалымының есімі ұлықталды

Кембридж университеті ғалым, жазушы, қоғам қайраткері Евней Бөкетовтің 100 жылдық мерейтойын атап өтті.

Әйгілі Кавендиш зертханасында қазақтың біртуар ұлының мұрасы халықаралық деңгейде ұлықталды. 

Евней Бөкетов – химия және металлургия саласындағы көрнекті ғалым, Қарағанды мемлекеттік университетінің алғашқы ректоры. Оның есімінің Кембридж университетінде ұлықталуының мәні зор. Өйткені ол Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл әлемдік ғылым үшін де маңызды мұра қалдырған академик.

Евней Арыстанұлының ізденістері салаға тың жаңалықтар әкеліп, отандық ғылымды әлемдік деңгейге көтерді. Ол болашақта сирек элементтерге жоғары сұраныс болатынын сезіп, бос тау жыныстарынан жоғары сапалы шикізат алудың жолдарын ұсынды. Қазір сол өнімдер медициналық диагностиканы дәлірек, көліктің жұмысын сенімдірек етуге, сондай-ақ электрониканың тиімділігін арттыруға септігін тигізіп келеді.

Гилберт Джордж Лонзарик, Кембридж университетінің профессоры:

- Евней Бөкетов ерекше тұлға. Нағыз «Қайта өрлеу дәуірінің адамы» іспетті. Таңғаларлығы ол ғылымның өте кең ауқымын - химия, физика, металлургия сияқты салаларын қамтыған, сонымен қатар өнер мен әдебиетке де жақын болған адам. Ол туралы естігенде ерекше әсер аласың.

Жиналғандардың назарына Бөкетовтың өмір жолы мен өнертабыстары туралы деректі фильм көрсетілді. Британ ғалымдары, қазақстандық және шетелдік студенттер, сондай-ақ дипломаттар академиктің ғылымға ғана емес, қазақ әдебиеті мен мәдениетіне қосқан өлшеусіз үлесін атап өтті. Қонақтар қатарында ғалымның ұрпақтары да болды.

Жәми Бөкетова, Евней Бөкетовтың немересі :

- Евней Арыстанұлы біз үшін барлық жағынан үлгі. Менің ойымша, ол - жас буын үшін нағыз өнеге боларлық тұлға. Сондықтан атамның ғылыми мұрасын зерттеуді жалғастырып, оны болашақ ұрпаққа жеткізу, жаңа көкжиектерге жол ашу өте маңызды.

Ұйымдастырушылар Бөкетов мерейтойының Кавендиш зертханасында өтуінің тағы бір символдық мәнін атап өтті. Дәл осы жерде заманауи физиканың негізі қаланған және әлемдік деңгейде ғылыми жаңалық ашқан студенттер білім алған. Мәселен, зертхананың бұл ғимаратында дыбыс сапасын жақсарту технологиясын ойлап тапқан физик-акустик Рэй Долби докторантурада оқыған.

Сидхарт Саксена, Кембридж университетінің профессоры:

- Долби біздің зертханада аспирант болған. Бұл іс-шараны өткізу себептерінің бірі - жас буынды ғылыммен айналысуға ынталандыру. Ата-аналарға айтарым: математикаға қабілеті бар балалар экономикаға бара бермей, ғылым жолына да түсуі керек.

Ресми бөлімнен кейін қатысушылар өзара пікір алмасты. Бөкетов ғылыми мұраларының талқылаулары жаңа байланыстар орнатып, бірлескен жобалар жоспарлауға жол ашты.

Авторы: Ғалымжан Қараманұлы