Таза қала : Сәтпаевта қандай түйткілді мәселелер анықталды

Киноға билет — ерекше мотивация

Тазалық мәдениетіне келер болсақ, қалада тұрақты түрде сенбіліктер өтетініне көз жеткіздік.

Фото: Видеодан скрин

Сәтпаевта бұл шараларға ең белсенді қатысатындардың бірі — балалар. Мысалы, Ясмин мен Медина бірлесіп қоқыс жинап жүр. Әрқайсысы бір қап қоқыс толтырса, киноға тегін билет алады. Бұл акция үлкенді де, кішіні де ынталандырып, бос уақытын пайдалы іспен өткізуге мүмкіндік береді.

Фото: Видеодан скрин

Сәтпаевта велошерулер де тазалық пен экология тақырыбымен тығыз байланысты ұйымдастырылады. Мұнда тұрақты түрде экологиялық іс-шаралар өтіп, тұрғындардың табиғатқа деген қамқорлығын арттыруға бағытталған жұмыстар жүйелі жүргізіледі. Мысалы, әр маусымда қала аумағына ағаш отырғызылады, көгалдандыру және абаттандыру жұмыстары белсенді жүреді.

– Шараны әкімдік ұйымдастырады. Бұл — жастарды еңбекке дәріптеу, тазалық мәдениетін дамытуға бағытталған бастама, – дейді Жастар ресурстық орталығы директорының орынбасары Жұлдызай Сыздықбаева.

Ағаштар цифрландырылған

Ең қызығы, Сәтпаевта ағаштар цифрландырылған. Бұл — тарихта тұңғыш рет қолға алынған жоба. Мамандар қалада барлығы 51 200 жасыл желекті арнайы белгілеп, цифрлық жүйеге енгізген. Бүгінде тағы жүздеген жаңа ағаш отырғызуға дайындық жүріп жатыр.

Сонымен қатар «Таза қала» алаңын көркейтуге кеншілер де белсене қатысып, ағаш отырғызу шарасына атсалысты. Мамандар шаһар тазалығына, абаттандыру мен көркейту жұмыстарына тұрақты түрде үлес қосып отырады екен.

Фото: Видеодан скрин

Әсіресе, «Таза бейсенбі» деп аталатын экологиялық акцияларда олардың белсенділігі айрықша байқалады. Бұл іс-шараларды ұйымдастыруда Тұрсынбек Шамбылұлы ерекше көзге түседі. Отыз бес жылдық тәжірибесі бар маманның айтуынша, кеншілер Сәтпаевты көркейтуде аянып қалған емес.

— Қоршаған ортаны, туған өлкені көркейту — баршамызға ортақ міндет, — дейді ол.

Фото: Видеодан скрин

Кәсіпкерлер ерекше челлендж бастады

Жинақталған мәселелерді шешу бағытында шаһар тұрғындары белсенділік танытып келеді. Мысалы, бірқатар кәсіпкер балаларға арналған ойын алаңын салған. Әлеуметтік жауапкершілікті терең сезінген кәсіпкерлер осылайша қалада жаңа челлендж бастаған, алдағы уақытта ол жалғасады деген сенім зор.

Фото: Видеодан скрин

— Қалалық мәслихатқа депутат болып түскен кездеқарамағымда осы округ болды. Балабақша аумағында ойын алаңының жоқ екенін байқадым. Сол кезде балалар көбінесе орындықта отырып, ата-аналарын күтіп отыратын. Жағдайды өзгерту мақсатында ойын алаңын салдық, — дейді кәсіпкер Толқын Қайсарова.

Әсемдікке ұмтылған тұрғындар

Қалада жан жағы жайқалған, ерекше мүсіндермен көмкерілген аулалар көптеп кездеседі. Солардың бірі — 1988 жылы пайдалануға берілген үйдің ауласы.

Фото: Видеодан скрин

— Төрт жыл бұрын көршілер бірігіп, аулаға көрік беруді қолға алдық. Жұбайым гүл егумен айналысады, ал мен абаттандыру жұмыстарын жасаймын. Ағаштарды ойып, әртүрлі ерекше композициялар құрамын, — дейді қала тұрғыны Манат Тәкешұлы.

Фото: Видеодан скрин

Ауладағы жануарлар мен құстардың мүсіндері ерекше әсер қалдырады. Олар ағаштан ойып жасалған.

Фото: Видеодан скрин

Бұл тек бір үйдің ғана жетістігі емес. Жақын маңда қажет қаражатты жинап, аула мен тұрғын үй кіреберісін толық жөндеуден өткізген тұрғындар бар. Сондықтан да бұл аула қалада үздік атанып жүр.

Фото: Видеодан скрин

— Біз тұрғын үйдің техникалық жағдайына алаңдадық. Сол себепті тұрғын үй кеңесін құрып, ақауларды тізіп, ретке келтіру үшін бірлесе жұмылдық. Қаржыны жүйелеп, барлығын жөндеп, әдемілеп қойдық, — дейді мүлік иелері бірлестігінің төрағасы Ирина Авальян.

Қордаланған «қоқыс жәшіктері» мәселесі

Қаладағы экологиялық бастамаларға қарамастан, шешімін күткен өткір мәселелер бар. Солардың ең өзектісі — қоқыс жәшіктерінің жағдайы. Бұл санитарлық талаптарға қайшы келіп қана қоймай, тұрғындардың тұрмыс сапасын төмендетіп отыр.

Фото: Видеодан скрин

— Бұл мәселе көтерілгелі бірнеше жылдың жүзі болды. Қала тұрғындары әбден шаршаған. Әкімдікке күн сайын шағым айтып отырмыз, бірақ нәтиже жоқ. Жәшіктер толып, айналасына қоқыс шашылып жатады, — дейді наразы тұрғындардың бірі.

Әкімдік апатты деп танымаған тұрғын үйлер

Сәтпаев қаласында тозығы жетіп, құлаудың сәл-ақ алдында тұрған тұрғын үйлер де аз емес.

Фото: Видеодан скрин

Кейбірінің сиқы мүлде кетіп, апатты жағдайда тұрғандай көрінгенімен, ресми түрде мұндай мәртебе берілмеген. Ең сорақысы, бұл үйлердегі басты мәселе тек сыртқы көрініс емес.

— Бұрын осы үйде екі пәтер өртенді, екі отбасы көшіп кетті. Қыста жылу дұрыс берілмейді. Қабырғамыз түсіп жатыр, сылағы жоқ. Жертөлеге кіру мүмкін емес. Ал жөндеу жұмыстарын бастау үшін тұрғын саны жеткіліксіз, — дейді үй тұрғындарының бірі.

Фото: Видеодан скрин

Бір қызығы, дәл іргесінде орналасқан үйдің жағдайы әлдеқайда жақсы. Себебі онда тұрғындар саны көп.

Байқағанымыздай, Наурыз көшесінде орналасқан ескі үйдің де қабырғасы қаусап тұр. Қабырғаларда жарықтар бар, жертөлесін жағымсыз иіс жайлаған. Бірақ әкімдік бұл үйді апатты деп танымаған. 

Фото: Видеодан скрин

— Бұл үй не толықтай жөндеуді, не толығымен сүріп тастауды қажет етеді. Біз әкімдікке бірнеше рет бардық, бірақ мәселе сол күйі қозғалған жоқ, — дейді тұрғын.

Бұл үйдің бір бөлігіндегі тұрғындар бұдан жиырма жыл бұрын көшіп кеткен. Қазір бос қалған пәтерлер мен шіріген қабырғалар үйдің жалпы жағдайын одан әрі ушықтырып отыр. Кез келген сәтте құлап кетуі мүмкін деген үрей тұрғындардың жанын жегідей жейді.

Фото: Видеодан скрин

Тағы бір үй бар. Сырты қираңқы, ішкі жағдайы тіпті мүшкіл. Есіктері дұрыс ашылып-жабылмайды, терезелерінен жел өтеді. Бұл жағдай тұрғындардың мазасын қашырған.

Фото: Видеодан скрин

Бұл — жалғыз мәселе емес. Тұрғындардың айтуынша, үйдің өзі қиғаш тұр.

— Іргетасы жылжып, бір жағына қарай қисайған. Бұл — жай ғана ыңғайсыздық емес, нақты қауіптің белгісі, — дейді тұрғындар.

Жолдың жайы қандай?

Қаланың ішкі көшелеріндегі жолдардың жағдайы сын көтермейді. Шұрық-тесік жолдар, жиі кездесетін шұңқырлар жүргізушілер мен жаяу жүргіншілер үшін күнделікті қиындыққа айналған.

— Қаланың дәл орталығында екі үлкен мейрамхана бар. Мұнда еліміздің түкпір-түкпірінен қонақтар келеді. Ал олар ең алдымен жолға қарап, қаланың жай-күйін топшылайды. Бірақ өкінішке қарай, көрініс көңіл көншітпейді. Әкімдік бұл мәселеге қатысты жақ ашпайды. Жөндеу қашан басталатыны белгісіз, — дейді қала тұрғыны.

Фото: Видеодан скрин

Әкімдік барлығынан хабардар

Сәтпаев қаласының әкімі Мұрат Бөрібаев тұрғындарды толғандырған түйткілдердің барлығынан хабардар екенін мәлімдеді. Әсіресе, көп жылдан бері қордаланған екіқабатты ескі үйлер мәселесіне нақты тоқталды.

— Бұл үйлерге мемлекет тарапынан нақты көмек қарастырылмаған. Сондықтан олар толығымен сүріледі. Тұрғындарға қолдау көрсетіледі. Биыл шілде айына дейін инвестор табылмай келді, жақында табылды. Қазір Сәтпаева 80А және Гурбы көшесіндегі екі жер телімі аукцион арқылы сатып алынды. Келесі жылы осы орындарға 5 немесе 7 қабатты жаңа тұрғын үйлер салынады, — деді қала әкімі.

Әкімнің айтуынша, былтыр екі апатты үйдің тұрғындарына өтемақы беріліп, жаңа баспана алуға көмек көрсетілген. Ал биыл қаржы тапшылығы кедергі болғанымен, жағдай рет-ретімен шешіледі.

Қала басшысы жол сапасына қатысты шағымдарға да жауап берді. Оның айтуынша, жол жөндеу жұмыстары газ тарту процесінен кейін, яғни 2027 жылы басталады.

— Келесі жылы қалаға газ келеді. Бұл — үлкен әрі күрделі инженерлік жұмыс. Одан кейін барып, толыққанды жол жөндеуге кірісеміз. Бәрі кезең-кезеңімен жүзеге асады, — деді Мұрат Бөрібаев.

Сарапшылардың бағасы қандай?

«Таза қала» бағдарламасының дәстүріне сай, түсірілім тобы ұсынған материалдар негізінде әділқазылар сол өңірдің экологиялық ахуалына, тазалық деңгейіне және тұрғындар мәдениетіне кәсіби баға береді. Бұл жолы Сәтпаев қаласындағы жағдай сарапшылар тарапынан бірқатар сынға ұшырады.

Фото: Видеодан скрин

— Қалдықтарды шығарумен айналысатын компаниялардың жұмысы мардымсыз. Тұрғындар шағымының жиілеуі бекер емес. Әкімдік тарапынан конкурс өткізу кезінде талаптардың толық сақталмағаны байқалады, — деді Тәжірибешіл экологтар қауымдастығының төрағасы Лаура Маликова.

— Ұлытау — еліміздегі бюджеті ең аз облыс. Бұл мәселені әкімнің өзі де мойындады. Бірақ қаражат тапшылығына қарамастан, бастамаларды жүйелі түрде жүргізуге болар еді, — деді Мәжіліс депутаты Дәулет Мұқаев.

Фото: Видеодан скрин

— Тазалық деңгейі көңіл көншітпейді. Жасыл желек отырғызылғанымен, оның сапасы төмен. Жердің құнарлылығын алдын ала зерттеу қажет. Сонымен қатар қала эстетикасына да назар аудару керек, — деді қала құрылысын жоспарлау бөлімінің бас маманы Гүлдана Әбіш.

Фото: Видеодан скрин

Осылайша, сараптамалық бағалау нәтижелері бойынша Сәтпаев қаласы 20 ұпай еншіледі.

Моноқалалар арасындағы рейтинг төмендегідей:

Ақсу — 27 балл; Екібастұз — 26 балл; Абай — 24 балл; Алтай — 24 балл; Кентау — 23 балл; Теміртау және Хромтау — 22 баллдан; Балқаш — 21 балл; Сәтпаев — 20 балл; Рудный — 20 балл; Лисаковск — 19 балл; Риддер — 19 балл; Ақсай және Шахтинск — 18 баллдан

Рейтингінің ең төменгі сатысында тұрған қалалар:

Степногорск пен Жітіқара — 16 баллдан; Құлсары — 14 балл; Жаңаөзен — 10 балл; Курчатов — 8 балл;

Айта кетейік, бұған дейін Jibek Joly» телеарнасының «Таза қала» бағдарламасы Риддер қаласын аралаған болатын.