Досбол LIKE буллингті азайта ма?
Qazaq24.com, 24.KZ дереккөзінен алынған мәліметтерге сүйене отырып мәлімдеме жасады..
Елдегі барлық мектепке буллингке қарсы «Досбол LIKE» бағдарламасы енгізілді.
Мақсат – балаларға қатысты кез-келген озбырлықтың алдын алу. Антибуллинг жобасы алдымен 50 мектепте сынақтан өткізілді. Нәтижесінде жасөспірімдер арасындағы теріс әрекеттер 5%-ға дейін азайған. Бағдарламаны кімдер әзірледі? Буллингті түбегейлі жоя ала ма?
Финляндия, Канада, АҚШ. Бұл елдердің балаларға әлеуметтік-эмоционалдық білім беру тәсілдері тиімділігін дәлелдеген. Сосын, әйгілі швед психологы Дэн Олвеустың мектептегі қатыгездіктің себебін анықтаған еңбегі бар. Осы ілімнің бәрі қазақстандық «Досбол LIKE» бағдарламасының негізіне алынды. Жоба алдымен 9 өңірдегі 50 мектепте сынақтан өтті. Жаңа әдіс-тәсілдер көп ұзамай тиімділігін көрсете бастаған.
Аманғали Мұхтаров, «Өркен» балалардың әл-ауқатын арттыру ұлттық ғылыми-практикалық институтының жетекші ғылыми қызметкері:
- Бағдарламаны «Өркен» балалардың әл-ауқатын арттыру ұлттық ғылыми-практикалық институты әзірледі. Зерттеп, саралай, өз еліміздің менталитетіне негіздей отырып «Досбол LIKE» бағдарламасын жазып шықтық. Апробациядан өткізген мектептерде буллингпен күрестің оң жолға қойылғанына көз жеткіздік. Балалардың бір-біріне деген агрессиясы, күш көрсетуі, 1,5-5%-ға дейін төмендеген жағдайларға куә болдық.
Жаңа оқу жылының басталуымен антибуллинг жобасы елдегі барлық мектепті қамтыды. Педагогтар арнайы оқудан өтіп, ата-аналармен түсіндірме жұмысы жүргізілді. «Досбол LIKE» жобасын тиімді ету үшін оқу ошақтарындағы өзге де персонал жұмылдырылады. Бұл – кешенді жұмыс. Оның басты кейіпкерлері – балалар. Мақсат – агрессияны барынша болдырмау.
Шолпан Әдепбаева, мектеп психологы:
- Түрлі кикілжің кездесіп жатады. Бірақ бұның бәрін буллингке баламау керек. Себебі буллинг – иерархия бойынша үнемі көрініс табатын жағдай. Бізде шиеленістер болды, олармен жұмыс істедік. Мысалы, балалармен жеке консультация өткізіп, сыныбымен бірге де топтық жұмыс та жүргіземіз. Психолог ретінде балалар үшін мектепте материалдық және психологиялық тұрғыда жайлы орта жасауымыз керек.
Мамандар «антибуллинг бағдарламасының әр мектептегі нәтижесін білу маңызды», - дейді. Ол үшін бастапқы, аралық және оқу жылының соңындағы қорытынды кезеңде бағалау мониторингі жүргізіледі.
Альбина Залмұқанова, ҚР Оқу-ағарту министрлігі Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің бас сарапшысы:
- Ең бірінші айта кету керек, 2022 жылдан бастап «буллинг» ұғымы заңға енгізілді. Оған арнайы түсініктеме берілді. Соған сәйкес, Оқу-ағарту министрлігі тарапынан буллингтің алдын алу яғни профилактикалық қағидалары қабылданды. Одан бөлек, буллинг үшін әкімшілік жауапкершілік көзделді. 01-37 «Досбол LIKE»-тің ең басты мақсаты тек қана буллинг фактілеріне ғана бағытталмаған. Ол жалпы білім беру ұйымдарында, мектеп ортасында позитивтік орта қалыптастыру мақсатында.
Былтыр 1800-ден астам оқушы сыныптастары мен мұғалімдер тарапынан қысым көріп, шағымданған. Балалар бұл арызды Бас прокуратураның Telegram чат-ботына және мектептердегі QR-кодтар арқылы жолдаған. Тексеріс жүріп, 200 адам жауапқа тартылды. Ал Денсаулық сақтау министрлігінің дерегіне сүйенсек, елде оқушылардың 20%-ы ара-тұра буллингке ұшырайды.
Авторы: Рухани Әбдірахман


