Жұмыспен қамту саясаты жүйелі жүргізілді

Шаһардың Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасының басшысы Жанат Өтебаева биыл Шымкент қаласында 49 655 адамды жұмыспен қамтудың түрлі шарасына тарту жоспарланғанын, қазір бұл меженің негізгі бөлігі орындалып, 48 174 тұрғын мемлекеттік қолдаудың бірнеше тетігіне қатысқанын атап өтті. Яғни, жоспардың 97 пайызы орындалған.

Шымкентте еңбек нарығы дамып келеді

Басқарма басшысының айтуынша, жылдың аяқталуына дейін көрсет­кіш толық орындалып қана қоймай, кейбір бағыттарда нәтижелер белгіленген жос­пар­дан да жоғары шығуы ықтимал. Бұл – қа­ла­дағы жұмыспен қамту саясатының жүйе­­лі жүргізіліп жатқанын көрсететін оң үр­дістердің бірі. Жұмыспен қамту ша­ра­ларының ішінде 27 825 орын тұрақты және суб­сидияланған уақытша жұмыс орын­да­рын қамтиды. Оларға жастар прак­тикасы, қо­ғамдық жұмыс, алғашқы жұмыс орны, әлеу­меттік жұмыс орны, сондай-ақ «Ұр­пақ­тар келісімшарты» сияқты мемлекеттік қолдау жобалары кіреді. Сонымен қатар қыс­қамерзімді кәсіптік оқыту курстары мен онлайн платформалар арқылы кәсіп­кер­лік дағдыларын жетілдіруге арналған оқы­ту бағдарламалары да бар. Қазірге дейін бұл бағыттарға 22 178 азамат тар­тыл­ған. Сондай-ақ Шымкент қаласының даму кон­цепциясы аясында жеке бастамалар ар­қылы жүзеге асырылып жатқан жобалар да жұмыспен қамтуды кеңейтуге зор мүм­кіндік беруде. Жекеменшік мектептер, ба­лабақшалар, емханалар, спорт нысан­дары мен қызмет көрсету салалары бойын­ша 21 830 адамды жұмысқа орна­ластыру жос­­­парланған. Дәл қазір аталған бағыт­тарда 25 996 азамат жұмыспен қамтылған, яғни жоспардан асып, айтарлықтай нәти­же­ге қол жеткізілген. Бұл – қаладағы еңбек на­ры­ғының дамып келе жатқанын және жұ­мыс орындарын көбейту бойынша жүр­гізіліп жатқан іс-шаралардың тиімділігін көрсететін маңызды көрсеткіш.

Еңбек заңнамасын қатаң сақтауды назарға алды

Мемлекет басшысының Жарлы­ғы­мен 2025 жыл Жұмысшы маман­дық­тар жылы деп жарияланды. Бұл бастама тех­никалық және кәсіби білім беру жүйесін ре­формалауға, жұмысшы мамандық­тары­ның беделін көтеруге, еңбексүйгіштік пен кәсіпқойлықты қолдауға, жастар арасында жұмысшы кәсібін насихаттауға бағыт­талған. Жуырда жұмысшы мамандықтары жы­лына орай Көрме орталығында өткен «Еңбек – өмірдің тұтқасы» атты кеңау­қымды бос жұмыс орындары жәрмеңкесі қала тұрғындарының ерекше назарын ау­дарды. Таңертеңнен бастап орталыққа ағыл­ған жұмыс іздеушілер түрлі саладағы мүм­кіндіктермен танысып, өздеріне қо­лайлы қызмет орнын табуға талпынды. Бұл жолғы жәрмеңкеге 100-ден астам жұ­мыс беруші қатысып, өз кәсіпорындарының қыз­­меті мен даму бағыттары жайында мә­­­­лі­мет берді. Компаниялар мен меке­ме­лер өн­діріс, құрылыс, медицина, білім беру, қыз­мет көрсету сияқты алуан түрлі сала бойын­ша шамамен 2000-ға жуық бос жұ­мыс орнын ұсынды. Іс-шараға келгендер ұсы­нылған вакансиялар жөнінде толық ақ­парат алып, жұмысқа орналасу талап­та­ры мен еңбек шарттары туралы кәсіпорын өкіл­дерінен тікелей сұхбат ала алды.

Іс-шара барысында қала әкімі Ғабит Сыз­дықбеков жәрмеңке аумағын аралап, ұсы­нылған бос жұмыс орындарының ау­қымымен жақынырақ танысты. Әкім ал­дымен түрлі сала бойынша жұмыс ұсынған кә­сіпорындардың өкілдерімен тілдесіп, олардың еңбек нарығына қосып отырған үлесін жоғары бағалады. Сонымен қатар жәр­меңкеде кәсіпкерлер көрмесін де ара­лап шығып, 400 айлық есептік көрсеткіш кө­леміндегі қайтарымсыз грантқа ие бол­ған 60-тан астам жас және жаңа бастаған кәсіпкерлердің өнімдерімен жіті танысты. Онда қолдан жасалған тұрмыстық бұйым­дар, тағам өнімдері, жеңіл өнеркәсіп бұйым­­дары, IT-бағыттағы жобалар және қыз­мет көрсетуге арналған заманауи ше­шімдер кеңінен ұсынылды. Қала басшысы жас кәсіпкерлердің еңбегін жоғары баға­лап, олардың бастамалары өңірдің эко­номикалық белсенділігі мен жаңа жұмыс орындарының көбеюіне ықпал ететінін атап өтті. Сонымен бірге жұмыс беруші­лер­мен өткізілген кездесуде Ғабит Әбдімә­житұлы еңбек заңнамасын қатаң сақтау әрбір мекеменің басты міндеті екенін ерек­ше назарға салды. Ол жалақыны ке­шіктірмей төлеу, еңбек қауіпсіздігін қам­тамасыз ету, қызметкерлердің әлеуметтік құ­қықтарын қорғау және міндетті са­лық­тық төлемдерді уақытында орындау жұмыс берушінің жауапкершілігін айқындайтын негізгі көрсеткіштер екенін айтты. Соны­мен қатар әкім адал еңбек пен сапалы жұ­мыс мәдениетін қалыптастырудың бүкіл қала экономикасының тұрақты дамуына әсер ететінін атап өтіп, кәсіпорын бас­шыларын осы бағытта жауапкершілікпен әрекет етуге шақырды. Сонымен қатар осын­дай жәрмеңкелердің жұмыссыздық деңгейін төмендетуге және халықтың әлеу­меттік жағдайын жақсартуға зор үлес қоса­тынын жеткізді. Биылдың өзінде Шымкент қаласында осындай форматтағы сегіз жәр­меңке ұйымдастырылған. Әр шарада қала кәсіпорындары тұрғындарға 1500-2000-ға жуық жұмыс орнын ұсынуды дәс­түрге айналдырған. Өңірдегі еңбек нары­ғының тынысын аша түскен бұл жәрмең­кеде өнеркәсіптен бастап ауыл шаруа­шы­лығына, қызмет көрсету саласынан құры­лыс пен медицинаға дейінгі түрлі бағыттағы жұмыс берушілер өз талаптарын жан-жақ­ты түсіндірді. Әрбір кәсіпорын өкілі еңбек жағ­дайы, жалақы көлемі, әлеуметтік қо­л­дау тетіктері және қызметкерге қойылатын талаптар жөнінде егжей-тегжейлі ақпарат бе­ріп, жұмыс іздеушілер үшін нақты әрі тү­сінікті бағыт-бағдар ұсынды.

Мемлекеттік қолдауды сезінгендер

Жәрмеңкенің тағы бір маңызды тұсы – мемлекеттік қолдау шара­лары туралы кеңауқымды ақпараттың қолжетімді болуы. Мұнда келген азаматтар кәсіби қайта даярлау курстары, жастар прак­тикасы, әлеуметтік жұмыс орындары, «Алғашқы жұмыс орындары», «Күміс жас», «Ұрпақтар келісімшарты» жобалары және қайтарымсыз грант алу секілді бағдарла­ма­лармен танысып, олардың әрқай­сы­сы­ның өзіне тиесілі артықшылықтары жө­нін­де толық мәлімет алды. Бұл бағдар­ла­ма­лар жұмыссыз жүрген жандарға ғана емес, мамандығын ауыстыруды немесе жаңа бағытты игеруді көздегендерге де үлкен мүмкіндік сыйлайтыны айтылды. Мемлекеттік қолдаудың осындай кешенді түрлері көптеген азаматтың еңбек нары­ғына тез бейімделуіне жол ашып келеді. Қа­лада жыл басынан бері өткен жәр­мең­келер өз нәтижесін беруде. Бүгінге дейін тұрақты және уақытша жұмыс орындарына шамамен 1000 азамат орналастырылған. Оның ішінде 615 тұрғын тұрақты табысы бар қызметке ие болса, 269 адам уақытша жұмысқа қабылданған. Бұл көрсеткіштер қаланың жұмыспен қамту бағытындағы жүйелі жұмысының нақты жемісі екенін аңғартады. Ал үшінші тоқсанның қоры­тындысына сәйкес, Шымкенттегі жалпы жұ­мыссыздық деңгейі 0,1 пайызға төмен­деп, 4,7 пайызды құраған. Жастар арасын­дағы жұмыссыздықтың 3 пайызға азаюы еңбекті қолдау бағытындағы бастама­лар­дың нәтижелі жүріп жатқанын тағы бір дә­лелдейді.

Еңбек мобильділігін арттыруға ба­ғыт­тал­ған бұл жәрмеңкеде орталық мамандары ар­найы ұйымдастырған кеңес беру алаңы іс-шараның маңызын одан әрі айшықтай түс­ті. Келушілерге бір ғана ақпараттық та­­­­ныстырылым емес, жан-жақты бағыт-бағ­дар, өз мүмкіндігін дәл табуға кө­мек­тесетін кәсіби кеңестер ұсынылды. Ма­мандар 227 мекеменің ұсынған 1 500-ден аса бос жұмыс орны туралы егжей-тегжейлі мәлімет беріп, әр қатысушының қабілеті мен қызығушылығына сай жұмыс табуына ықпал етті. Еңбек нарығында сұранысы жо­ғары мамандықтар, жұмыс берушілер та­лаптары, заманауи кәсіптерге қойылатын негізгі дағдылар және жұмысқа орна­ласу­дың тиімді жолдары туралы да жан-жақты түсіндірілді. Жәрмеңке алаңына жиналған әрбір азамат болашақ кәсібін таңдауда жаңа мүмкіндікке жолыққандай әсерде болды. Ірі өндіріс орындарының, танымал компаниялардың белсенді қатысуы іс-шараның ауқымын кеңейтіп қана қоймай, оның маңызын арттыра түсті. Қала эконо­микасының түрлі саласына серпін беріп отырған «Назар Текстиль», «Бал Текстиль», «Алтын-Дан», Marvik Partners, Wan Sheng Ceramic, Karlskrona, Altyn Land, «Фиркан», OKS Group, Rixos Khadisha Shymkent се­кілді беделді кәсіпорындар жәрмеңкеге өздерінің ондаған вакансияларын ұсынып, келушілерге тікелей ақпарат берді. Әр ком­панияның бөлім басшылары мен ма­ман­дары өз саласының ерекшеліктері, жұ­мыс­қа қабылдау талаптары, жалақы көлемі мен әлеуметтік пакеттер туралы түсіндіріп, кей­бір үміткерлермен жедел әңгімелесуден өт­кізді. 

Мысалы, жәрмеңкеге қатысқан ірі ком­паниялардың бірі Alsera KZ ЖШС өн­діріс көлемінің ұлғаюына байланысты 52 жаңа қызметкер қабылдауды жоспарлап отыр­ғанын жеткізді. Соның ішінде 50 орын – түрлі жұмысшы мамандықтарына ар­налған. Кәсіпорын өкілдері айлық ең­бекақының ең төменгі мөлшері 150 мың тең­ге­ден басталатынын атап өтті. Бұдан бө­лек, ұйымға тәжірибелі бас бухгалтер мен шығындарды есепке алу жөніндегі ма­ман қажет екені хабарланды. Бұл лауа­зымдар үшін белгіленген еңбекақы 500 мың теңгеден жоғары екені айтылып, жәр­меңкеге келгендер тарапынан ерекше қы­зығушылық тудырды. Сондай-ақ ком­пания еңбек жағдайына да айрықша мән беретінін атап өткен жөн. Қызметкерлерге тегін әрі тұрақты тасымалдау, ыстық тамақ­пен қамтамасыз ету секілді әлеуметтік қол­­­дау тетіктері қарастырылған. Мұндай жағ­­­­дайлар көптеген жұмыс іздеушінің көңі­­­лінен шығып, бірқатары фирма өкіл­дері­­мен сол жерде-ақ толыққанды сұхбат жүр­гізді. Ал қаладағы жетекші тоқыма кәсіп­­орындарының бірі – «Бал Текстиль» ЖШС 54 жаңа маманға қажеттілік бар екенін жариялады. Компания ұсынған жұ­мыс орындарының ішінде тоқыма ма­ши­насының операторы, байланыс орта­лы­ғының қызметкері, дизайнер секілді мамандықтар ерекше сұранысқа ие екені байқалды. Айлық жалақы көлемі де қызмет түріне қарай 165 мыңнан 275 мыңға дейін екен. Сонымен қатар мекеме аспаз, таза­лық­шы, күзетші сияқты қосалқы сала ма­­­­мандарына да бос орындар ұсынды. Ком­пания жұмысшыларға жайлы орта қа­лыптастыру мақсатында тегін жол та­сы­малы мен күнделікті тамағын ұсынады. Қа­ладағы ірі кәсіпорындардың бірі сана­латын AIZHAMAL GROUP ЖШС жәр­мең­­кеге келушілерге өз ұжымын жаңа ма­мандармен толықтыруға ниетті екенін жет­кізді. Компания өкілдері сауда нүк­телерінде қызмет атқаратын сатушы-кас­сирлерге қажеттілік жоғары екенін айтып, бұл қызметке 230-270 мың теңге көлемінде жалақы белгіленгенін мәлімдеді. Сонымен қатар кондитерлік өнімдер мен жартылай фаб­рикаттар дайындайтын мамандар да сұра­ныста. Құйма, нан-тоқаш, тәттілер әзір­леу ісіне бейімі бар азаматтар үшін бұл  өз шеберлігін кәсіби деңгейде шыңдауға тап­тырмас мүмкіндік. 

Компаниялар жұмысшы маманға зәру

Ал ауыр өнеркәсіп саласында тұрақты жұ­мыс орындарын ұсынып отырған «Стан­дарт Цемент» ЖШС 12 маманға қажеттілік бар екенін жариялады. Компания өндіріс қуа­тын арттыру бағытында инженер-элек­тр­­мен жабдықтаушы, КИПиА құралдарын реттеуші, гидравлика инженері секілді тех­­­­никалық білімі жоғары кадрларды іздеп отыр. Бұған қоса, дәнекерлеушілер, сле­сарьлар және цех жұмысшыларына да жұ­мыс ұсынылуда. Өндіріс аймағындағы тұрақ­тылық пен әлеуметтік қолдау шара­лары бұл кәсіпорынды жұмыс іздеушілер үшін тартымды ете түсті. Өңірдің жетекші өндіріс компанияларының бірі – KARLS­KRONA LC AB ЖШС да кадр тапшылығын жасырмай, жұмыс іздеп келген азаматтарға өз мүмкіндіктерін ұсынды. Компанияға бүгінде тәжірибелі дәнекерлеушілер, құ­рыл­ғыларды жөндеумен айналысатын сле­сарь-жөндеушілер, металл өңдеудің қыр-сырын меңгерген темір ұсталары ке­рек екен. 

Жәрмеңкеге ағылған тұрғындарға Еңбек мобильділігі орталығы мен қаланың әр ауданындағы мансап орталық­тарының мамандары Enbek.kz электронды платформасының мүмкіндіктерін кеңінен түсіндірді. Келушілер портал арқылы он­лайн түйіндеме қалыптастырудың жол­дарын, еңбек биржасында жарияланған бос жұмыс орындарын қадағалап отыру тә­сіл­дерін, сондай-ақ жұмыс берушілермен ті­келей байланыс орнату мүмкіндіктерін меңгерді. Бұл ақпараттық қолдау жұмыс із­деп келген азаматтардың өз бағытын анық­тап, тиімді шешім қабылдауына жол ашты. 

«Жұмысшы мамандар» форумы өтті

Шымкент қаласында жұмысшы мамандықтар жылына орай тағы бір маңызды іс-шара өтті. Аталған шараны «AMANAT» партиясының Шымкент қала­лық филиалы, партия жанындағы «Жастар Рухы» жастар қанаты және «Петро­Қазақ­стан Ойл Продактс» ЖШС  Шымкент мұ­­най өңдеу зауытымен бірігіп ұйым­дас­тыр­ды.  Жиынға «Жастар Рухы» жастар қа­­­­­на­тының төрағасы Ақерке Искандерова, «AMANAT» партиясының қалалық филиал тө­рағасы Мұрат Жолдыхожаев, зауыт пре­зиденті Цзян Жиюань, бірінші вице-пре­зиде­нт Бақыт Тасқынұлы, қала әкімдігі өкіл­дері, жас мамандар, студенттер, депу­таттар мен спортшылар қатысты. Форум қа­тысушылары алдымен зауытқа экс­кур­сия жасап, технологиялық үдерістермен жә­не жас мамандарға арналған мүмкін­дік­термен танысты. Кәсіпорындар бос жұмыс орындарын ұсынып, кәсіби бағдар беру ба­ғытында еркін кездесу ұйымдастырды.

Пленарлық отырыс барысында Ақерке Искандерова форумның Мемлекет бас­шы­сының 2025 жылды «Жұмысшы маман­дық­тар жылы» деп жариялауына орай өт­кізіліп отырғанын атап өтті. Оның айтуын­ша, еңбекқор, жаңашыл жастарды бірік­ті­ріп, олардың пікірін тыңдайтын алаң қа­лып­тастыру маңызды. «AMANAT» пар­тия­сы қалалық филиалының төрағасы Мұрат Жолдыхожаев жұмысшы жастарды қолдау бағытындағы жобаларға тоқталды. Жұмыс­шы мамандықтар жылы аясында іске асып жатқан бастамалардың жастарға жаңа мүм­кіндіктер ашатынын, сондай-ақ шым­кенттік жастардың қоғамдық өмірге бел­сен­ді араласып келе жатқанын айтты. Оның айтуынша, қалада 331 мыңға жуық жас болса, соның 8 мыңнан астамы жастар ұйымдарының мүшесі.

«ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС президенті Цзян Жиюань зауыттағы жаң­­ғырту жұмыстарының жүйелі жүріп жат­­қанын жеткізді. Ол өндірістің дамуы бі­­лікті мамандарға, әсіресе жаңа техно­ло­гия­ларды меңгерген жастарға тікелей бай­ла­нысты екенін айтты. «Жас мамандарға ин­вестиция – компания болашағына са­лын­­ған инвестиция», – деді М.Жол­дыхо­жаев.

40 жылдан астам еңбек өтілі бар цех бастығы Болат Қалдыкөзов жас мамандарға ең­бексүйгіштік,  ұжыммен жұмыс істеу, қа­­­те­ліктен қорықпау және өмір бойы үй­рену­ден жалықпау жөнінде кеңес берді.

Жұмысшы мамандықтар жылы – тек бір жылдың ұраны емес, елдің ұзақмерзімді дамуына бағытталған стратегиялық қадам. Ең­бек адамына құрмет – қоғамның мә­дени деңгейінің көрсеткіші. Сондықтан бі­лікті жұмысшылар даярлау, олардың ең­­бегін бағалау және кәсіби өсіміне жағдай жа­сау – мемлекет пен қоғамның ортақ мін­деті. Шымкент қаласында жүргізіліп жат­қан осынау ілкімді жұмыстар еліміздің эко­номикасын алға сүйреп, жаңа буын ма­мандарының қалыптасуына серпін береді. 

Назгүл НАЗАРБЕК